مهاجرت گسترده پزشکان و کادر درمانی ایران به خارج از این کشور

دکتر حسین کرمانپور، رئیس بخش اورژانس بیمارستان «سینا» وابسته به دانشگاه علوم پزشکی «تهران» روز چهارشنبه هفتم سپتامبر 2022 اعلام کرد که براساس «آمار نظام پزشکی» ایران از ابتدای کرونا تا کنون 5 هزار پزشک از این کشور مهاجرت کرده‌اند.

سه روز پیش از آن نیز دکتر حسین ابراهیمی‌مقدم، پزشک متخصص قلب و عضو هیئت علمی دانشگاه تهران نیز اظهار داشت: یک‌چهارم پزشکان ما به ایالات متحده آمریکا و اروپا مهاجرت کرده‌اند که رقم وحشتناکی است و به‌راحتی نمی‌توانیم از این بحران گذر کنیم.

هفته گذشته هم دکتر علی جواهرفروش‌زاده، رئیس سازمان نظام پزشکی اهواز گفت: مهاجرت پزشکان ایران، از جمله اهواز به عمان، بحرین، قطر و اروپا در ماه‌های اخیر رشد چشمگیری داشته است. طی یک سال گذشته روزانه برای 2 تا 10 نفر از کادر درمانی اهواز گواهی مهاجرت صادر می‌شود.

در همین راستا، دکتر سید موید علویان، رئیس هیئت‌مدیره نظام پزشکی تهران در گفت‌وگوی اختصاصی با خبرگزاری آناتولی اظهار داشت: مهاجرت پزشکان ایرانی در یک‌ سال گذشته 1000 درصد رشد داشته است. ‌آمار کسانی که برای گرفتن تائیدیه به نظام پزشکی مراجعه کرده‌اند از 400 نفر در سال 1400 به بیش از 4200 مهاجر در سال‌ جاری رسیده است.

- مقصد عمده پزشکان ایران

وی درباره مقصد اصلی پزشکان ایرانی نیز گفت: آمریکا، کانادا و کشورهای اروپایی بیشترین مهاجر پزشک از ایران را پذیرفته‌اند. البته بعد از شیوع همه‌گیری کرونا و جنگ اوکراین، موج مهاجرت پزشکان ایرانی به اروپا کمتر شده است. پزشکان ایران به کشورهای منطقه نظیر امارات و عمان هم گرایش زیادی دارند. این گروه در مواقع ضروری می‌توانند به ایران بیایند و به مردم ما خدمات ارائه کنند.

- دلایل و عوامل مهاجرت گسترده پزشکان از ایران

دکتر علویان در این زمینه گفت: دلیل نخست به مباحث اقتصادی ربط پیدا می‌کند. بالاخره ارزش پولی ایران تحت‌ تاثیر تحریم‌ها، سوء‌مدیریت و غیره کاهش چشمگیری داشته است. این عاملی مهم برای رفتن پزشکان و فعالین صنوف دیگر به کشورهای خارجی به شمار می‌رود.

او در ادامه خاطرنشان کرد: ناگفته نماند که جامعه‌ پزشکی ما از بحران‌های عدیده‌ رنج می‌برد و در مهاجرت‌ آن‌ها تاثیر مستقیم دارد. وقتی شرایط اقتصادی بد می‌شود، پزشکان تصمیم به فعالیت در خارج می‌گیرند تا از امکان مالی بهتری برخوردار شوند.

رئیس هیئت‌مدیره نظام پزشکی تهران افزود: یکسری از قوانین سخت‌گیرانه‌ در حوزه سلامت برای پزشکان نیز وجود دارد. آن‌ها بعد از اتمام تحصیلات باید چند سال در مناطق محروم فعالیت کنند تا بتوانند امتیاز و مجوز راه‌اندازی مطب خصوصی را بگیرند.

- درآمد و دستمزد پزشکان در ایران

دکتر علویان در این‌ باره نیز اظهار داشت: در زمینه تعرفه‌های پزشکی هم مشکلات و بی‌عدالتی زیادی وجود دارد. حتی در کشورهای همسایه و فقیر ما، هم میزان دریافتی پزشکان از ایران بالاتر است. بسیاری از آنان مطب‌های خود را به‌دلیل عدم تراز مالی تعطیل کرده‌اند، چون ادامه فعالیت با این وضع، ممکن نیست.

وی در ادامه خاطرنشان کرد: تعرفه فعلی «یک‌سوم» مبلغی است که باید باشد. مجموعهِ این اتفاقات و شرایط، پزشکان و کادر درمان ما را روانه دیگر کشورها می‌کند. مهاجرت پزشکان ایران روز به‌روز بیشتر می‌شود، درحالی‌که تک‌‌تک‌ آنها سرمایه‌های ملی هستند.

او درباره نگرش جامعه ایران به پزشکان هم گفت: بخش‌هایی از جامعه ما پزشک‌ستیزند. بیمار یکی از پزشکان اصفهان در اتاق عمل مرد. آن پزشک توسط خانواده متوفی تهدید و حتی درب خانه‌اش به آتش کشیده شد. متاسفانه قانون از آن پزشک حمایت نکرد. چنین رفتارهای باعث شده است نوعی ناامنی در جامعه پزشکی ما ایجاد شود.

-آیا خلا کمبود پزشک با افزایش ظرفیت پذیرش دانشجو پر می‌شود؟

رئیس هیئت‌مدیره نظام پزشکی تهران در پایان این مصاحبه به یک معضل ساختاری در نظام آموزشی ایران اشاره و تصریح کرد: «به‌جای حل مشکلات جامعه پزشکی،‌ ظرفیت‌ پذیرش دانشجو را افزایش داده‌اند. ‌افرادی با نمره‌های بسیار پایین کنار دارندگان رتبه‌های بالایی در یک‌ کلاس می‌نشینند. این همنشینی موجب سرخوردگی آن‍‌ها شده است. افزایش غیرمنطقی ظرفیت پذیرش و همچنین وجود تخلف‌‌هایی گسترده در امتحان کنکور موجب می‌شود، دانش پزشکی ایران با افت فاحشی مواجه شود. تاثیر این رویه غلط چند سال بعد معلوم می‌شود، چون پزشکانی کم‌سواد وارد جامعه پزشکی ما خواهند شد که سلامت شهروندان ایران را تهدید خواهند کرد».