انتقاد گروسی از عدم همکاری مناسب ایران با آژانس انرژی اتمی

دور پنجم نشست‌های کمیسیون مشترک برجام و گفت‌وگوها برای احیای توافق هسته‌ای ایران با مشارکت ایران و 1+4 و حضور غیرمستقیم نماینده آمریکا در وین، پایتخت اتریش برگزار شد و انریکه مورا، معاون دبیرکل و دبیر سیاسی سرویس اقدامات خارجی اروپا در پایان این نشست به خبرنگاران گفت که برای حصول توافق نهایی بر سر اجرای کامل برجام و بازگشت آمریکا به این توافق‌نامه، طرف‌ها هفته آینده برای بار دیگر گرد هم خواهند آمد. مورا تاکید کرد که طرف‌ها به تلاش‌های خود برای اجرای کامل برجام و بازگشت احتمالی آمریکا ادامه خواهند داد. وی در ادامه سخنان خود، روند احیای برجام را فرآیند پیچیده توصیف کرد که شامل تصمیم‌های سیاسی آمیخته با مسائل فنی است، که به موازات باید مورد توجه قرار گیرد.

مورا با اشاره به اینکه به مرحله‌ای رسیده اند که باید با اصل مسائل روبرو شوند، گفت: امیدوار بودم که این آخرین دور مذاکرات باشد. اینطور نشد اما ما به تلاش‌ها ادامه می‌دهیم و اطمینان دارم که دور بعد به توافق می‌رسیم تا آمریکا را دوباره به برجام برگردانیم و ایران را به اجرای کامل تعهدات آن متعهد کنیم.

این دیپلمات اروپایی همچنین در بخشی سخنان خود اظهار داشت که انتخابات ریاست جمهوری ایران بر مذاکرات تاثیری نخواهد گذاشت.

علی ربیعی، سخنگوی دولت ایران نیز در نشست خبری ویدئویی خود درباره روند مذاکرات کمیسیون مشترک برجام در وین گفت: امیدواریم به زودی شاهد دور نهایی باشیم و تا پایان مهلت قانونی به نتیجه برسیم. با فرسایشی شدن مذاکرات مخالفیم. تمرکز ما به نتیجه رساندن مذاکرات در زمان باقی مانده است. این یک تصمیم ملی براساس اجتماع ملی است در این دولت و دولت بعد با این موضوع یکسان برخورد خواهد شد.

سخنگوی دولت ایران درباره تصویب لوایح مربوط به FATF نیز اظهارداشت: امید به تصویب لوایح در صورت احیای برجام تقویت می‌شود اما تصمیم نهایی بر عهده مجمع تشخیص مصلحت نظام است. ما تمام استدلال‌ها را به مجمع دادیم و این تصویب را به نفع ملت می‌دانستیم.

از سوی دیگر آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا با حضور در نشست کمیته روابط خارجی سنا درباره بودجه سال مالی 2021 از تداوم مذاکرات با ایران برای بازگشت آمریکا به برجام خبر داد. بلینکن در این رابطه گفت: در این مرحله، نمی‌دانیم که ایران مایل و قادر به انجام تعهدات برای بازگشت به توافق هست یا نه. بنابراین خواهیم دید که این اتفاق می‌افتد یا خیر. وی ضمن اشاره به رفع تحریم‌های مشمول این توافق نامه پس از بازگشت طرفین، تصریح کرد که تحریم‌های اعمال شده برای مبارزه با «فعالیت‌های مخرب ایران در منطقه» لغو نخواهد شد. بلینکن همچنین تاکید کرد: حتی اگر به برجام بازگردیم، صدها تحریم از جمله تحریم‌های اعمال شده توسط دولت ترامپ (رئیس جمهور سابق آمریکا)، همچنان پابرجا خواهد ماند. این موارد تا زمانی که رفتار ایران تغییر نکند، همچنان باقی خواهند بود.

این در حالی است که رافائل گروسی، رئیس آژانس بین المللی انرژی اتمی پس از نشست شورای حکام آژانس که در مقر این سازمان در وین، پایتخت اتریش برگزار شد، اظهار داشت: ایران به تعهدات خود در چارچوب توافق نظارت امنیتی عمل نکرده است. وی در ادامه گفت که وضعیت در مورد این کشور که سطح بسیار بالایی از اورانیوم تولید کرده، بسیار جدی است. گروسی ضمن اشاره به اینکه تهران، پاسخ‌های لازم را به سوالات آژانس در جریان نظارت نداده است، تاکید کرد با تمدید یک ماهه توافق فنی از 24 می تصور می‌شد که انتظارات آژانس برآورده شود اما در این خصوص هیچ پیشرفتی حاصل نشده است.

وی در ادامه تصریح کرد: اوضاع بسیار جدی است، زیرا با کشوری مواجه هستیم که اورانیوم غنی شده در سطوح بسیار بالای نزدیک به درجه سلاح تولید کرده و برنامه هسته‌ای بسیار پیشرفته دارد. من از واقعیت صحبت می‌کنم. بنابراین، باید به این واقعیت آگاه باشیم. پشت نگرانی‌های من این موضوع مطرح است.

گروسی با تاکید بر اینکه «عدم همکاری مناسب» ایران با آژانس باعث شده که توانایی آژانس بین المللی انرژی اتمی برای راستی آزمایی برنامه هسته‌ای ایران تضعیف شود. افزود: آژانس در چارچوب قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل مسئول راستی آزمایی درباره صلح آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران است.

رئیس آژانس بین المللی انرژی اتمی با اشاره به تمدید توافق فنی موقت میان ایران و آژانس تا 24 ژوئن جاری، گفت: شبهاتی درباره فعالیت‌های هسته‌ای یا وجود مواد اتمی در چهار نقطه ایران وجود دارد اما ایران در مورد این چهار منطقه توضیح مناسبی ارائه نکرده است.

وی افزود: ایران به سوالات آژانس درباره سه نقطه از چهار منطقه مشکوک جواب نداده و توضیحات ارائه شده درباره یک منطقه نیز قانع کننده نبوده است. گروسی همچنین گفت که آژانس موفق به یافتن ذرات اورانیوم در سه محلی که ایران درباره آنها به آژانس اطلاع رسانی نکرده، شده است. وی تصریح کرد: از عدم اطلاع رسانی مناسب ایران درباره سه محل مذکور نگران هستیم.

وی همچنین گفت که توافق تمدید شده میان ایران و آژانس در 24 می گذشته تاثیر مثبت زیادی بر رویکرد ایران نسبت به رفع نگرانی‌های موجود درباره چند منطقه هسته‌ای مشکوک این کشور نداشته است.