نگرانی عراق از اقدامات شبه‌نظامیان مورد حمایت ایران در این کشور
دومین سفر وزیر امور خارجه عراق به ایران طی یک ماه اخیر، بیش از آنکه به تقویت روابط طرفین منجر شود، از چالش‌های تهران-بغداد بر سر مسائلی پرده برمی‌دارد
فواد حسین، وزیر امور خارجه عراق، دیروز برای دومین بار طی یک ماه گذشته به تهران سفر و با محمدجواد ظریف، همتای ایرانی خود و همچنین علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی این کشور پیرامون مسائل امنیتی، اقتصادی و بین‌المللی دیدار و گفت‌وگو کرد.
به گزارش رسانه‌های دو کشور، در این دیدارها مسائلی مانند حملات متقابل آمریکا و حشدالشعبی علیه مواضع یکدیگر در سوریه و اربیل، طلب چندمیلیارد دلاری ایران از عراق و تاکید تهران بر ادامه حمایتش از شبه‌نظامیان عراقی مورد بررسی گرفته است.
طبق پروتکل‌های دیپلماتیک این بار نوبت سفر ظریف به بغداد بود، اما او طی هفت ماه گذشته به عراق نرفته است. بنابراین سفر فواد حسین به تهران را باید اضطراری و بیان انتقادات طرفین از یکدیگر تلقی کرد، اما از آنجا که مسائل فیمابین هنوز تنش‌زا نشده است، مقامات دو کشور پرده از جزئیات گفت‌وگوها و مذاکرات برنداشته‌اند.
هر چند برخی رسانه‌های ایران بدون ارائه منبع موثقی، با قاطعیت نوشته‌اند که حسین برای بحث درباره موضوعاتی مانند تادیه بدهی مالی عراق به ایران و پیشنهاد میانجی‌گری بین این کشور و عربستان سعودی، به‌ویژه پیرامون یمن به تهران رفته، اما تحلیل و گمانه‌زنی حاکی از امر دیگری است.
فواد حسین که چند روز پیش در مصاحبه با «سوریه‌نیوز»، شبه‌نظامیان کتائب حزب‌الله که اخیر توسط آمریکا هدف حمله هوایی قرار گرفته‌اند را «تروریست» دانسته و گفته بود "ما وقتی دولت داریم گروه مقاومت (حشدالشعبی) معنا ندارد"، در سفر به تهران از ایران به دلیل درگیری متقابل شبه‌نظامیان عراقی و آمریکا در عراق انتقاد کرده است.
قاسم محبعلی، مدیرکل پیشین خاورمیانه وزارت امور خارجه ایران در پاسخ به پرسش روزنامه «آرمان» مبنی بر اینکه «سفر وزیر خارجه عراق در این برهه زمانی به ایران با چه اهدافی می‌تواند صورت گرفته باشد؟» گفته است: "با وجود اینکه جزئیات گفت‌وگوها میان مقامات ایرانی و عراقی مطرح نشده، اما به نظر می‌رسد وزیر خارجه عراق در راستای تنش‌های اخیر در این کشور به ایران سفر کرده است. نخست در اربیل و سپس در غرب عراق دو تنش به‌وجود آمد. عراقی‌ها به‌هیچ‌وجه تمایل ندارند که این وضعیت ادامه پیدا کند و عراق به سرزمین منازعات برخی کشورها بدل شود."
هرچند مقامات ایران حملات موشکی اخیر به پایگاه آمریکا در اربیل و محوطه سفارت این کشور در بغداد را محکوم کرده‌اند، اما در پاسخ به فواد حسین گفته‌اند که حمایت تهران از فعالیت‌های حشدالشعبی ادامه خواهد یافت. به‌عنوان مثال شمخانی در دیدار مذکور «آرامش و امنيت عراق» را مدیون «گروه‌های مقاومت مردمی» دانسته و تاکید کرده است که «بايد از آن حراست شود».
سعدالله زارعی نیز دیروز راجع به این سفر در سرمقاله روزنامه «کیهان» که مدیر آن توسط رهبر ایران منصوب می‌شود نوشت: "مصطفی الکاظمی اراده‌ای برای دفاع از تمامیت ارضی عراق ندارد و نمی‌تواند از حقوق شهروندان عراقی در برابر نیروهای متجاوز آمریکایی دفاع کند. بنابراین مردم عراق باید فکری برای امنیت کشور و حمایت از نیروهای مدافع امنیت خود بنمایند. اگر حشدالشعبی به میدان نیامده بود، چیزی از امنیت مردم عراق باقی نمانده بود."
سرتیپ ایرج مسجدی از فرماندهان نیروی قدس سپاه پاسداران و سفیر ایران در بغداد دیروز طوری سخن گفت که گویی متولی عراق است. درحالیکه مقامات اربیل همواره به همکاری حشدالشعبی با پ.ک.ک اعتراض کرده‌اند، وی نارضایتی خود از مبارزه ترکیه با عناصر این گروه تروریستی ابراز داشت. دکتر فاتح یلدیز، سفیر ترکیه در بغداد، نیز در واکنش به مسجدی در توئیترش نوشت که "او آخرین کسی است که می‌تواند درباره احترام گذاشتن ترکیه به مرزهای عراق سخن بگوید." در همین راستا، سفیر ایران در آنکارا نیز به وزارت امور خارجه ترکیه احضار شد.
واکنش دیگر مسئولین تهران به اعتراض فواد حسین یادآوری بدهی چندمیلیارد دلاری عراق به ایران بوده است. برخی رسانه‌های ایرانی هم گفته یکی از اهداف سفر مذکور حل اختلافات اقتصادی طرفین دانسته‌اند، اما محبعلی خاطرنشان کرده است: "آنچه در ظاهر است و آنچه در باطن رقم می‌خورد ممکن است متفاوت باشد و صرفا سفر وزیر خارجه عراق نمی‌تواند به این دلیل باشد و احتمال دارد مسائل اقتصادی پوششی باشد تا ظاهر سفر را مثبت جلوه دهد."
تهران که با فشار شدید واشنگتن و متحدانش برای گنجاندن اقدامات منطقه‌ای ایران در مذاکرات برجام مواجه است، می‌کوشد صحنه درگیری و تنش با آمریکا را در جای دیگری و به‌گونه متفاوتی طراحی و بر سر آن چانه‌زنی کند. به همین دلیل از زمان روی کارآمدن جو بایدن، رئیس جمهور جدید ایالات متحده حمله به اهداف آمریکایی در عراق شدت یافته است؛ تاکتیکی که بغداد بدان واقف و معترض است. به گفته سردبیر وبسایت «دیپلماسی ایرانی»، "همکاری اطلاعاتی و امنیتی دولت عراق و مصطفی الکاظمی نشان می‌دهد که برخلاف نگاه حاکم بر دمشق و دولت بشار اسد، این کشور شرایط سیاسی، امنیتی دیپلماتیک خود را متناسب با پازل بایدن و نه تهران چیده است."
منبع: خبرگزاری آناتولی
