همبستگی بالای مردم و ارگان‌های دولتی ترکیه در التیام زخم‌های ناشی از «زلزله قرن»

ساعت 4 و 17 دقیقه سحرگاه روز دوشنبه ششم ژانویه 2023 یکی از شدیدترین زلزله‌‌‌های تاریخ جمهوری ترکیه به بزرگی 7.7 ریشتر و در عمق 7 کیلومتری از سطح زمین در شهرستان «پازارجیک» در 30 کیلومتری مرکز استان قهرمان ماراش (در برخی کتب مرعش) که بر روی گسل آناتولی شرقی قرار دارد، رخ داد.

شدت این زمین لرزه به قدری بزرگ بود که نه تنها در 9 استان دیگر شامل کیلیس، دیاربکر، آدانا، عثمانیه، غازی آنتپ، شانلی اورفا، آدی‌یامان و مالاتیا در مجموع با جمعیت بالای 13.5 میلیون حس و تلفات جانی و مالی بزرگی به بار آورد، در منطقه مرزی سوریه با ترکیه نیز منجر به ویرانی‌ها و جان باختن شمار زیادی در این منطقه شد.

گسل آناتولی چنان جابجا شده بود که لرزش پوسته زمین در کشورهای همسایه و منطقه لبنان، اسرائیل، عراق و ایران نیز احساس شد.

به گفته دانشیار بولنت اؤزمن استاد مهندسی عمران، آخرین زمین لرزه شدید در این مقیاس بر روی گسل آناتولی شرقی در سال 1544 میلادی رخ داده است.

- پدیده نادر؛ وقوع زلزله دوم به بزرگی 7.6 ریشتر

در حالی که تا ظهر دورشنبه بیش از 100 پس لرزه به ثبت رسیده بود، زلزله‌ای به بزرگی 7.6 ریشتر در ساعت 13 و24 دقیقه به وقت محلی در عمق 7 کیلومتری البیستان دیگر شهرستان قهرمان ماراش رخ داد.

بنا به اعلام آفاد این زمین لرزه با تاثیر زلزله نخست ولی به طور مستقل رخ داده است.

برخی از زمین شناسان و کارشاناسان زلزله وقوع دو زمین لرزه بزرگ در منطقه را یک پدیده نادر و 5 برابر بزرگتر از زمین لرزه 17 اوت 1999 در دریای مرمره دانستند.

پرفسور حسن سوزبیلیر مدیر مرکز پژوهش‌های لرزه نگاری دانشگاه 9 سپتامبر ازمیر در این باره گفت: با این زلزله‌ها دستکم سه واحد از گسل شرق آناتولی شکسته شد. امتداد خط شکسته به بیش از 500 کیلومتر رسید. این نشان می‌دهد که شکستگی به وجود آمده از مجموع شکستگی خط گسل دو زمین لرزه17 اوت گولجوک و 12 نوامبر دوزجه در منطقه مرمره طولانی تر است.

کارلو دوگلیونی رئیس انستیتوی زمین و آتشنشان شناسی ایتالیا هم در مصاحبه‌ای با رسانه‌ای این کشور در رابطه با شدت این زمین لرزه گفت که این زلزله شبه جزیره آناتولی را 3 متر به سمت غرب جابجا کرده است.

- اعلام وضعیت فوق‌العاده و تخصیص 100 میلیارد لیر به منطقه

رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه که در لحظه‌های نخست وقوع این حادثه با استانداران مناطق زلزله زده گفتگو کرده بود، روز دوشنبه با حضور در مرکز آفاد از این زمین لرزه به عنوان بزرگترین فاجعه پس از زلزله ارزینجان (7.9 ریشتر) در سال 1939 یاد کرد.

وی دیروز نیز در اظهارتی در مرکز هماهنگی اطلاعات دولتی درباره آخرین تحولات در مناطق زلزله قهرمان‌ماراش گفت: به دلیل شدت و وسعت بحرانی که در مناطق زلزله‌زده رخ داده٬ در 10 استان زلزله‌زده به مدت 3 ماه وضعیت فوق‌العاده اعلام می‌کنیم.

اردوغان همچنین اعلام کرد که در مرحله نخست برای فعالیت‌های امداد و نجات منبعی به ارزش 100 میلیار لیری اختصاص دادند.

وی این 10 استان را همچنین به عنوان « منطقه بحران » اعلام کرد.

رئیس جمهور ترکیه درباره عمق بحران ناشی از زلزله ابراز داشت: با یک فاجعه بزرگ روبرو هستیم که نه تنها در طول تاریخ جمهوری ترکیه، بلکه در جغرافیای ما و جهان نیز کم‌سابقه است.

اردوغان در روز نخست نیز به دلیل وقوع این فاجعه به مدت 7 روز عزای عمومی اعلام کرده بود.

بر این اساس، تا روز 12 فوریه 2023 پرچم ترکیه در داخل و کلیه نمایندگی‌های سیاسی‌ در خارج از کشور به حالت نیمه افراشته در خواهد آمد.

همچنین کلیه مدارس و مراکز آموزشی ترکیه به مدت 7 روز تعطیل شدند.

- حضور 100 هزار امدادگر در منطقه

طبق آخرین آمار اعلام شده توسط فواد اوکتای معاون رئیس جمهور ترکیه، شمار جانباختگان در این زلزله‌های به 7 هزار و 108 تن و شمار مصدومان نیز به 40 هزار و 910 تن رسیده است.

بر این اساس، 5 هزار و 775 ساختمان تخریب شده و بیش از 8 هزار از زیر آوار بیرون کشیده‌شدند.

تاکنون 96 هزار و 670 امدادگر در قالب 16هزار و 139 تیم شامل تمامی نیروهای ارتش، ژاندارمری، آفاد، وزارت‌خانه‌ها، هلال احمر و سایر سازمان‌ها در منطقه در حال فعالیت هستند.

از سوی دیگر 5 هزار و 309 امدادگر خارجی هم در مناطق مختلف شهرهای زلزله زده ترکیه در حال فعالیت هستند.

همچنین 5 هزار و 434 دستگاه ماشین سنگین از جمله 750 جرثقیل در فعالیت‌های امداد و نجات مورد استفاده قرار می‌گیرند.

تاکنون بیش از 8 هزار زلزله‌زده از زیر آوار نجات یافتند. تلاش‌ها برای نجات کسانی که زیر آوار مانده‌اند همچنان ادامه دارد.

- تلاش‌ها برای ایجاد شهرک‌های چادری و کانکسی

بر اساس آمار رسمی به بیش از45 هزار زلزله‌زده در خوابگاه‌های وزارت آموزش و ورزش و جوانان ترکیه در استان‌‌های جوار اسکان داده شده است.

همچنین تعداد چادرهای برپاشده نیز در منطقه به بیش از 100 هزار چادر رسیده و تلاش‌های برای افزایش این میزان و همچنین تاسیس شهرک کانسکی ادامه دارد.

- درخواست کمک‌های بین‌المللی

به دنبال وقوع زلزله نخست در پازارجیک مرکز مقابله با حوادث غیرمترقبه «آفاد» وارد عمل شده و در هم زمان با ارسال امدادگران به منطقه از طریق وزارت امور خارجه ترکیه خواستار کمک‌های بین‌المللی شد.

این مرکز در اطلاعیه‌ای اعلام کرد در جلساتی که با وزارت امور خارجه انجام گرفت، کمک بین‌المللی در زمینه فعالیت‌های جستجو و نجات از طریق مرکز هماهنگی واکنش اضطراری (ERCC) درخواست کردیم.

بر این اساس تمام یگان‌ها و موسسات و نهادها تحت فرماندهی و آفاد به حال آماده‌باش کامل سطح 4 درآمده‌اند که این حالت، شامل درخواست برای ارسال کمک‌های بین‌المللی نیز می‌شود.

به دنبال این اطلاعیه نخستین واحدهای امداد و نجات نهادهای مختلف به منطقه رفته و فعالیت‌های خود را آغاز کردند.

- ایجاد کریدور هوایی

وزارت دفاع ترکیه هم به دنبال وقوع زلزله در این منطقه کریدور هوایی برای ارسال نیروهای امدادگر و کمک‌‌های داخلی و بین‌المللی را ایجاد کرد.

در این راستا 75 هوا گرد از جمله هواپیماهای حمل و نقل A400M به منطقه مجموعا 213 سورتی (رفت و برگشت) انجام دادند. همچنین شماری از مجروحین توسط این هواپیماها حمل شدند.

بر اساس آمارهای رسمی بالغ بر 300 مصدوم از مسیر هوایی به بیمارستان‌های آنکارا و استانبول منتقل شده‌اند.

در کنار این فعالیت‌ها بیش از 10 کشتی نیروهای مسلح در بنادر شهرهای زلزله‌زده در فعالیت‌های امداد و نجات مشارکت می‌کنند.

در این زمینه 7 هزار و 500 نظامی فعالیت امداد و نجات انجام می‌دهند. هم چنین از امروز نیز قرار است 1500نظامی و نظامیان دیگر از پادگان‌های قبرس به این مناطق اعزام شوند.

- حمایت سازمان‌های مردم نهاد و شرکت‌های بزرگ از روند امداد و نجات

یکی از مهمترین خصوص‌ها در زمینه کمک به مناطق زلزله زده ارسال بسته‌های کمکی، نیروها امدادگری و همچنین ارایه ماشین آلات برای برادشتن آوار است.

در این زمینه خطوط هوایی ترکیه «ترکیش» پروازهای مستقیم داخلی به استان‌های زلزله زده و بلعکس را تا روز دوشنبه 13 فوریه را رایگان کرد. این شرکت همچنین نزدیک به 12 هزار داوطلب و حدود 850 تن کمک بشردوستانه به همراه بیش از 13 هزار نیروی امدادگر را به منطقه حمل کرد.

نود کارگر معادن سوما در استان مانیسای ترکیه هم برای کمک به فعالیت‌های امدادگران توسط پرواز ترکیش به منطقه انتقال پیدا کردند.

در این راستا خطوط هوایی پگاسوس نیز کلیه پروازهای داخلی از 8 استان زلزله زده را تا 12 فوریه رایگان اعلام کرد.

ترکسل و ترک تلکام دو اپراتور بزرگ تلفن همراه و اینترنت ترکیه برای شماره تلفن‌های شهروندان حاضر در منطقه بحران بسته‌های رایگان مکالمه، اینترنت و پیامک تعریف کردند.

باشگاه‌های ورزشی بزرگ ترکیه از جمله گالاتاسرای، فنرباغچه، بشیکتاش، ترابزون اسپور، قونیه اسپور، آنتالیا اسپور و ریزه اسپور در این دوره که تمامی رقابت‌های ورزشی و فرهنگی تعطیل شده است، کمپین‌های جمع‌آوری کمک راه اندازی کرده و به این مناطق با اتوبوس‌ها و هواپیماها این کمک ها را ارسال می ‌کنند.

خبرگزاری آناتولی هم به 10 استان مذکور بسته‌های کمکی خاوی بوت، پتو، کیسه خواب، لباس ترمال، چراغ قوه و لوازم بهداشتی ارسال کرد.

همچنین اکثر اتحادیه‌های تجاری و غیرتجاری، سازمان‌های مردم نهاد دولتی، نیمه دولتی و خصوصی با کمپین‌های جداگانه در حال کمک رسانی به مردم و امدادگران در منطقه هستند.

- دواطلبان برای کمک به زلزله زدگان

ده‌ها هزار تن از شهرندان ترکیه با حضور در فرودگاه‌ها و ترمینال‌ها از شهرهای مختلف برای کمک راهی منطقه بحران شدند. مردم همچنین از طریق کمپین‌های راه اندازی شده سازمان‌های مختلف از جمله آفاد، احباب که سرپرستی آن را خواننده معروف راک هالوک لونت بر عهده دارد برای زلزله زدگان کمک‌های نقدی، پوشاک، لوازم بهداشتی و خوراکی ارسال می‌کنند.

شهرندان ترکیه بلافاصله بعد از اعلام خبر زلزله، به صورت خودجوش اقدام به کمک‌رسانی به مردم زلزله‌زده کردند و طی زمانی کوتاه حجم قابل توجهی از کمک‌های مردمی جمع‌آوری و به منطقه ارسال شد.

مشاهیر ترکیه شامل خواندنده‌ها، ورزشکاران، بازیگران و فعالان مدنی نیز در با مشارکت با راه‌اندازی کمپین مختلف مردم را به حضور بیشتر در صحنه دعوت کردند.

از سوی دیگر مراکز اهدای خون هلال احمر مملو از جمعیت داوطلب برای اهدای خون به نیازمندان در این منطقه شده است. انتظار می‌رود که این روند ادامه داشته باشد.

نویسنده: شاهین دمیر
منبع: خبرگزاری آناتولی