بحران قطر؛ ترکها و عربها

بحران قطر با برخی از کشورهای عربی بدون اینکه فروکش کند وارد هفته سوم خود شده است. تلاشهایی که برای میانجیگری در این راستا انجام شده به دلیل سیاه نمائیهای اقتصادی و ژئوپلوتیک و نیز ورود مسئله به درون مدار بسته درگیریهای سیاسی به جایی نرسیده است. ضمن اینکه این بحران نشان داد که معادله قدرت در خلیج و همچنین روابط این کشورها با اروپا و آمریکا تا چه حد شکننده است.

ابراهیم کالین، معاون دبیرکل و سخنگوی نهاد ریاست جمهوری ترکیه طی مقاله ای در روزنامه دیلی صباح تصریح کرد: علی‌رغم گذشت سه هفته از بحران قطر با برخی از کشورهای خلیج٬ این مسئله همچنان و با همان شدت ادامه دارد، با در نظر گرفتن اینکه هیچ دلیل و مدرکی دال بر ادعای حمایت قطر از گروه‌های تروریستی وجود ندارد٬ تقاضاهای این کشور نیز کاملا معقول است. اقدامات انجام شده علیه قطر واقعا نامتناسب بوده و اعمال این تحریم ها به حل بحران کمکی نمی کند.

ادامه مقاله به شرح زیر است:

تلاش‌ها برای حل بحران، هنوز قادر نشده کمپین سیاهنمایی و چرخه سرکوب سیاسی با پیامدهای اقتصادی و ژئوپولیتیک را از بین ببرد. این بحران در واقع بر شکننده بودن بحران منطقه ای خلیج تاکید می کند و بی ثباتی روابط کشورهای منطقه با اروپا و ایالات متحده آمریکا را نشان می دهد.

قطر اتهامات حمایت از تروریسم را رد کرده و خواستار ارائه دلایل و شواهد مشخص برای اثبات چنین ادعایی است.

مسلما اتهامات بسیار جدی مطرح است. مقامات قطری نیز این اتهامات را جدی می گیرند. ولی هنوز دلیل و یا شواهدی که نشان دهنده همکاری و ارتباط با گروه های تروریستی که در سوریه٬ منطقه خلیج و یا نقاط دیگر فعالیت می کنند را دریافت نکرده اند.

علاوه بر این، محاصره تحمیل شده علیه قطر ناعادلانه است و با هنجارهای بین المللی مطابقت ندارد. همچنین دوستی و برادری بین کشورهای اسلامی را نیز نقض کرده است.

اقدامات انجام شده علیه قطر واقعا نامناسب بوده و این تحریم ها کمکی به حل بحران نمی کند. دولت قطر اعلام کرده است٬ تا زمانی که تحریم‌ها لغو نشود اقدام به مذاکره نخواهد کرد. عربستان سعودی و امارات متحده عربی نیز با توجه به این درخواست قطر و به منظور شروع روند گفتگو و مذاکره٬ باید محاصره را رفع کنند.

همچنین امیر کویت در راستای حل بحران و کاهش تنش در این روند نقش مهمی ایفا می کند. باید از این ابتکار عمل وی حمایت شود. ترکیه نیز آماده هر گونه کمک و همکاری در این مرحله است.

از آغاز بحران رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری کشورمان٬ با برقراری تماس های تلفنی با رهبران منطقه٬ برای کاهش تنش و حل و فصل مسالمت آمیز و دوستانه این مسئله تلاش فراوانی کرده است.

ترکیه با یک رفتار انسان دوستانه و با هدف کمک به شهروندان قطری که از محاصره آسیب دیده بودند٬ اقدام به ارسال مواد غذایی به دوحه کرد. ترکیه همچنین به منظور خدمت رسانی به امنیت و ثبات منطقه٬ طرح استقرار یک پایگاه نظامی در قطر را در مجلس ملت کبیر ترکیه تصویب کرد.

در حالیکه نتایج منفی سیاسی و انسانی جنگ سوریه ادامه دارد و در وضعیتی که درگیریهای مذهبی در منطقه تنش آفرین شده و تروریسم نیز حدومرزی برای خود نمی شناسد،  آنچه که بیش از هرچیز دیگری به آن احتیاج داریم اقداماتی متناسب با روح برادری و دوستی جمعی در منطقه است. بنابراین تمامی طرفها باید در راستای این هدف تلاش کنند.

بهر حال اکنون این امر فهیمده شده است که بحران قطر مسئله ای فراتر از موضوع تروریسم است. این روند در عین حال اقدامی علیه اخوان المسلمین و حماس می باشد. حماس از مدتها قبل تروریسم را مردود دانسته و از تمامی گروههایی که به خشونت تمایل دارند فاصله گرفته است. حتی اخوان المسلمین پس از کودتای خونین عبدالفتاح السیسی در مصر از دست یازیدن به خشونت خودداری کرده است. هزاران تن از اعضای اخوان المسلمین در مصر کشته شده و هزاران تن دیگر هم اکنون در زندان به سر می برند. رهبر آنها از 4 سال پیش در زندان به سر می برد. به رغم این اوضاع اخوان المسلمین صرفا اقدام به فعالیت سیاسی کرده و دست به خشونت نزده است. در واقع فعالیت زیرزمینی اخوان المسلمین صرفا به نفع تندروهای وحشی است.

و اما حماس...

حماس در جهان عرب از سوی همه به عنوان بخشی از روند استقلال فلسطین مورد توجه قرار دارد. حتی اگر امروز قصدی مبنی بر متهم کردن حماس با اقدامات تروریستی مطرح باشد این موارد هیچ معنایی نداشته و نخواهد داشت زیرا حماس بخشی جدایی ناپذیر از جامعه فلسطینی و تلاش هایی محسوب می شود که برای پایان دادن به اشغال فلسطین از سوی اسرائیل صورت می گیرد. ضمن اینکه حضور حماس در دفتر دوحه نیز نمی تواند به عنوان حمایت قطر از تروریسم تلقی شود. چراکه این دفتر سالهای قبل از دمشق به دوحه نقل مکان کرده و این اتفاق نیز با نقش آفرینی اشخاص کلیدی صورت گرفته است.

در حالیکه این اتفاقات رخ می دهد گروهی سودجود در تلاش هستند تا در میان ترکها و عربها توطئه آفرینی کنند. این یک بازی قدیمی است که باید از جانب هرکسی مردود شمرده شود. این ادعای صد ساله که اعراب ترکها را از پشت خنجر زدند و سبب سقوط امپراطوری عثمانی شده اند سبب جدایی میان ترکها و عربها شده است. همچنین این ادعا که جمهوری جدید ترکیه مخالف جهان اسلام و عربها است سبب بروز تردیدهای عمیق در میان توده های عرب شده است.

اما این افسانه خیانت متقابل از ده سال پیش با تلاشهای اردوغان در حال از بین رفتن است. ترکها و عربها به عنوان دوستان و برادران یکدیگر برای رفاه، امینت و سعادت جهان اسلام باید در کنار هم تلاش کنند. تفاوت افکار نباید سبب ایجاد مدار بسته بی اعتمادی، توهین و اتهام شود. کسانی که می کوشند تا ترکها و عربها را دشمن هم کنند آنهایی هستند که به دنبال منافع بی اهمیت خود هستند. جنگ رسانه ای نیز به نفع کسی نیست. همه  باید مانع از بروز مناقشاتی شویم که سبب از بین رفتن منابع ما می گردد. در مقابل باید از این منابع برای نیرومند شدن و نیز تامین اوضاعی که می تواند منافع بیشتری را برای هردو طرف به همراه آورد استفاده کنیم.