کارگاه معدن و پیکرتراشی یسمک مرکز هنری هیتی‌ها
کارگاه معدن و پیکرتراشی یسمک در شهرستان اصلاحیه استان غازی‌عینتپ ترکیه
به هنر در زندگی خود تا چه اندازه‌ای جای می‌دهید؟ پاسخ قطعی به این سوال البته که بسیار دشوار است. نقاشی، مجمسه، شعر، موسیقی، باله، تاتر و سینما. کلیه این رشته‌های هنری در زندگی روزمر‌مان با توجه به میزان علاقه و امکانات تا اندازه‌ای جای دارند. ولی این واقعیتی است آشکار که هنر همواره در زندگی بشر جای داشته و با او همراه بوده است. نقاشی‌های روی دیوار غارهای چهل هزار ساله نیاکانمان بزرگترین نمونه اثبات این حقیقت هستند. این نقاشی‌های دیواری که قابلیت و استعداد ترسیم آن‌ها حتی مورخین هنر را به شگفتی وامی‌دارند، نشانگر جایگاه مهم هنر در انسان‌های آن‌دوران است. بلوک‌های سنگی غول‌آسای مکشوفه در گوبکلی‌تپه که روی آن‌ها برجسته‌کاری‌های حیوانات مختلف ترسیم شده، خانه‌های چاتال‌هویوک مزین به نقاشی‌های به رنگ زرد، سرخ و سیاه و اشیا تزئینی و ظروف ساخته شده با هنرهای دستی ظریف و زیبا در هر گوشه از آناتولی حکایت از این واقعیت دارند. آثار هنری بی‌نظیری که حتی امروزه نیز تحسین و حیرت ما بر می‌انگیزند. به‌همین خاطر هگل فیلسوف معروف آلمانی هنرمندان را به‌عنوان اولین آموزگاران بشریت توصیف کرده است. سرزمین کهنسال آناتولی مملو از نمونه‌های بی‌شماری از نیاکان هنرمندمان است. کارگاه مجسمه‌سازی بر جای مانده از تمدن قدیمی هیتی محلی است که در خصوص تاریخ هنر در آناتولی اطلاعات ارزشمندی به ما عرضه می‌دارد.
هیتی‌ها با قدمت 5 هزار ساله یکی از تمدن‌های دیرینه در آناتولی بوده و به‌عنوان یکی از تمدن‌های مهم در تاریخ آناتولی و جهان تلقی می‌گردد. زیرا هیتی‌ها اساطیر ، زبان ، دین، سیاست و بازرگانی در اروپا و خاورمیانه را در سطح قابل توجهی تحت تاثیر قرار داده و در بسیاری از عرصه‌ها مانند حقوق و سازمان دولتی نقش پیشگام ایفا کردند. هیتی‌ها در امور استخراج معادن و بویژه تولیدات فلزی با مرغوبیت و کیفیت بالا و همچنین تکنولوژی سلاح پیشرفت مهمی قید کرده و با قابلیت و توانایی خود به‌عنوان تمدن اولین‌ها محسوب می‌گردند. این تمدن در رشته هنر نیز صاحب عنوان اولین‌هاست. کاربرد سنگ‌های بزرگ و درشت در معماری بناهای یادواره‌ای و تاسیس کارگاه مجسمه‌سازی باز برای اولین بار توسط هیتی‌ها میسر گردیده است. کارگاه معدن و پیکرتراشی یسمک در شهرستان اصلاحیه استان غازی‌عینتپ ترکیه نیز از سوی تمدن هیتی تاسیس شده است. این کارگاه بزرگترین کارگاه مجسمه‌سازی است که تاکنون در خاور نزدیک باستان کشف شده است. به‌همین علت به‌عنوان یک محوطه باستان‌شناسی بی‌مانند تلقی می‌شود. یمسک چنان شهر عتیق زئوگما به‌دلیل صاحب بودن به ارزش‌های جهانی عالی در فهرست موقت میراث جهانی یونسکو جای دارد.
کارگاه معدن و پیکرتراشی یسمک به‌عنوان آموزشگاه مجسمه‌سازی بی‌نظیر در جهان توصیف می‌شود. به گفته کارشناسان، سبک‌های موسوم به اورینتالیسم در طول زمان بین کشورهای غربی توسعه یافته و بر هنر یونان تاثیر گذاشته است. در کارگاه معدن و پیکرتراشی یسمک بیش از پانصد مجسمه سنگی وجود دارند. این مجسمه‌ها که گویی از زیر خاک بیرون جهیده‌اند، حقیقتا شگفت‌انگیز بوده و آدمی را به حیرت وامی‌دارند. مجسمه‌های شیر، ابوالهول ( اسفینکس ) و شیرهای بال‌دار در این محوطه از بازدیدکنندگان استقبال می‌کنند. برجسته‌کاری‌های خدای کوهستان که سمبل کوه‌های آمانوس است، صحنه‌هایی از جنگ و قطعات معماری پس از گذشت هزاران سال در محیط طبیعی خود به معرض دید گذاشته شده‌اند.یسمک به ما نشان می‌دهد که زمان می‌گذرد و نسل‌های بشری و فرهنگ‌ها دستخوش تغییر و تحول است ولی هنر همیشه پایدار و جاودانه است. کارشناسان قبلا فکر می‌کردند که مجسمه‌های یسمک برای ارسال به مراکز مسکونی اطراف ساخته شدند. ولی با پس از تحقیقات وسیع و عمیق در منطقه معلوم شد که مجسمه‌های موجود در کارگاه برای شهری که در همان محل به ساخت آن شروع شده بود، ساخته شده است. زیرا بر اساس همین تحقیقات ثابت شد که نه تنها مجسمه‌ها بلکه دیگر سازه‌های معماری نیز برای یمسک ساخته شده‌اند. کارگاه معدن و پیکرتراشی یسمک در خصوص نحوه بریده شدن تخته سنگ‌های بزرگ از معدن سنگ ، طراحی مجسمه‌ها و تکمیل امور ساخت آن‌ها اطلاعات ارزشمندی ارائه می‌دارد. یسمک که به لطف آن قادر به تشریح کلیه مراحل پیشرفت هنر پیکرتراشی آن‌دوران هستیم از این نظر به‌عنوان محلی بی‌مانند در جهان تلقی می‌شود.
یسمک نشان می‌دهد که هیتی‌ها تا چه اندازه‌ای با هنر تلفیق یافته‌اند. زیرا ساخت بیش از پانصد مجسمه مستلزم وجود تعداد زیادی مجسه‌ساز بود. این نیز یک‌بار دیگر به اهمیتی که این تمدن به هنر می‌داد، صحه می‌گذارد. یسمک با شمار زیادی مجسمه شگفت‌آور، آدمی را به جوی اسرارانگیز و مرموز دعوت می‌کند. این مجسمه‌ها که شاهدان تاریخ هستند، چشم به آینده در انتظار بازدیدکنندگان خود هستند. اگر به صدای ساکت و خاموش آن‌ها گوش دهید، داستان بی‌مانند، اعصار کهن را برای شما تعریف خواهند کرد.
