ТМҰ Көшбасшылар Саммиті

Бүгін Қазақстанның елордасы Астанада Түркі Мемлекеттері Ұйымына (ТМҰ) мүше мемлекет басшыларының 10-шы саммиті өтеді.

Құрылғанына 14 жыл толған ұйым бұл жолы «Түрік дәуірі» тақырыбымен жиналып отыр.

Ортақ тарихи және мәдени құндылықтары бар түркі мемлекеттерінің бас қосуымен құрылған (TDT) түрік әлемін интеграциялауды мақсат етіп, мүше елдермен экономикадан саясатқа, мәдениеттен туризмге спорттан білім беруге дейін әртүрлі салаларда ынтымақтастықтың негізін қалыптастыру үшін жұмыс істейді.

Қазақстанның бас қаласы Астанада 10-шы рет бас қосқан «ТМҰ» саммитіне Түркия атынан президент Режеп Тайып Ердоған қатысуда.

Саммиттің негізгі тақырыбы «Түрік дәуірі» деп белгіленді. Саммитте Ұйымның қарбалас күн тәртібі талқыланады. Көшбасшылар бірқатар маңызды мәселелер бойынша шешімдер қабылдайтын және экономика, сауда, көлік және кеден салаларындағы «ТМҰ» жобаларына қатысты әртүрлі келісім мен ресми құжаттарды бекітетін жоғары деңгейлі платформа құруға бағытталған.

Ұйымның мерзімді төрағалығы Өзбекстаннан Қазақстанға өтетін Саммит бағдарламасының жабылуында мемлекет басшылары бірқатар шешімдермен бірге Астана актісіне және Астана саммиті декларациясына қол қояды.

2009 жылы 3 қазан күні Әзербайжан, Қазақстан, Қырғызстан және Түркия қол қойған Нахчыван келісімімен құрылған «ТМҰ» 14 жылда шамамен 5 миллион шаршы шақырым жері бар мүше елдермен түрік әлемінің геосаяси жағдайын күшейтетін халықаралық ұйымға айналды..

2021 жылы 12 қараша күні Стамбулда өткен 8-ші көшбасшылар саммитінде Түркі кеңесінің атауы «Түркі Мемлекеттері Ұйымы» болып өзгертілді. 2019 жылы Баку саммитінде Өзбекстанның қатысуымен мүше саны 5-ке жеткен «ТМҰ»-да Түркіменстан, Венгрия және Солтүстік Кипр Түрік Республикасы (СКТР) «бақылаушы» ретінде орын алады.

Штаб-пәтері Стамбулда орналасқан «ТМҰ» сонымен қатар Біріккен Ұлттар Ұйымы (БҰҰ), Еуропадағы қауіпсіздік және ынтымақтастық ұйымы (ЕҚЫҰ), Ислам Ынтымақтастығы Ұйымы (ИЫҰ) және Дүниежүзілік Кеден Ұйымы (ДКҰ) сияқты көптеген халықаралық ұйымдармен серіктестігін жалғастыруда.

Түркияда 6 ақпан күні болған жер сілкіністерінен кейін 16 наурыз күні Анкарада өткен «ТМҰ» кезектен тыс саммитінде бас қосқан көшбасшылар Түркияны жақын және шынайы түрде қолдайтындарын қатты сезіндірді.

Аталған саммиттен кейін қол қойылған Анкара декларациясында «апаттарды басқару» мәселесі «ТМҰ»-ның жаңа ынтымақтастық бағыттарының бірі ретінде белгіленді.