Η Τουρκική Μειονότητα της Δυτικής Θράκης (39-2021)

Δύο περιπτώσεις δανείων: η πολιτική της γης στη Θράκη

1720827
Η Τουρκική Μειονότητα της Δυτικής Θράκης (39-2021)

 

 

 

            Όντας γηγενείς Θρακιώτες, τα μέλη της Μειονότητας έχουν ιδιαίτερο δέσιμο με τη γη. Η ιστορική πορεία της κοινότητας είναι συνυφασμένη με την γη της Θράκης. Σε αυτήν γεννήθηκαν, σε αυτήν μεγάλωσαν, εδώ έκαναν οικογένειες, με αυτήν δουλεύει ακόμα και σήμερα η συντριπτική πλειονότητα. Θράκη και Μειονότητα πάνε μαζί αναντάν μπαμπαντάν (anadan babadan) όπως λέει και η τούρκικη έκφραση, ή κατά την ελληνική του εκδοχή, από πάππου προς πάππου.

 

            Η πολιτεία επιχείρησε κατά διαστήματα να διαρρήξει αυτόν τον δεσμό με σχεδιασμούς ανατροπής της πληθυσμιακής σύνθεσης. Έτσι παλιότερα, και συγκεκριμένα την δεκαετία του 1960, ξεκίνησε η χορήγηση δανείων για την αγορά γης που ανήκε σε ντόπιους μειονοτικούς. Στοιχεία για τα δάνεια αυτά μπορεί να αντλήσει κανείς από το αρχείο συνεδριάσεων του Συντονιστικού Συμβουλίου Θράκης.

 

Με το βλέμμα στραμμένο στη δημογραφική θωράκιση της περιοχής, τα μέλη του Συντονιστικού Συμβουλίου εγκαινίασαν ένα πρόγραμμα χορήγησης «δανείων εθνικής σκοπιμότητας», αφού εξασφάλισαν την έγκριση της Νομισματικής Επιτροπής. Τα δάνεια θα εξοφλούνταν σε 20 ή 30 χρόνια, με το μικρότερο δυνατό τόκο 2% και χορηγούνταν με απόφαση ειδικής Επιτροπής που συστήθηκε για αυτόν ακριβώς τον λόγο. Δικαιούχοι ήταν «χριστιανοί το θρήσκευμα Έλληνες υπήκοοι». Φορέας χορήγησης των δανείων αποφασίστηκε να είναι η Αγροτική Τράπεζα, ενώ υπήρχαν μια σειρά από διευκολύνσεις, όπως η πλήρης επιδότηση δικηγορικών και συμβολαιογραφικών εξόδων ή η άρση κωλυμάτων που ανακύπτουν με τον έλεγχο των τίτλων ιδιοκτησίας.

 

Στα αρχεία του Συντονιστικού Συμβουλίου θα βρει κανείς αναφορές σε συγκεκριμένα ποσά ανά χρονιά, όπως επίσης και στον αριθμό στρεμμάτων που αγοράστηκαν ανά νομό. Το πρόγραμμα αφορούσε αγορά ακινήτων και γης σε χωριά, αλλά και στους αστικούς ιστούς της Θράκης και όπως όλα δείχνουν, συνέχισε την εφαρμογή του περίπου ως το 1990, ακόμα και μετά τη διάλυση του Συντονιστικού Συμβουλίου, αφού είχε ήδη «μπει το νερό στο αυλάκι».

 

Ήταν τόσο ελκυστικά τα δάνεια που προκάλεσαν ανατίμηση των ακινήτων στην αγορά και αυτό ήταν ένα από τα προβλήματα που αντιμετώπισαν τα μέλη του Συμβουλίου. Εμάς ωστόσο δεν μας απασχολεί τόσο η οικονομική συνιστώσα του ζητήματος, όσο οι εθνικές πολιτικές που στόχευαν στο να τρέψουν την Μειονότητα σε φυγή, απόρροια της απώλειας γης και ακινήτων που είχαν στην ιδιοκτησία τους.

 

Κι ενώ το πρόγραμμα αυτό ήταν σε εξέλιξη, ένα άλλο ήρθε σε δεύτερο χρόνο να προστεθεί, στην ίδια φιλοσοφία δημογραφικής τόνωσης της Θράκης με ομάδα στόχο αυτήν την φορά τους παλιννοστούντες Πόντιους με καταγωγή από χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης που έκαναν την εμφάνισή τους στην περιοχή στα μέσα της δεκαετίας του 1980 και μαζικά μετά το 1989.

 

Δημιουργήθηκαν οικισμοί για την πληθυσμιακή αυτή ομάδα και επιλέχθηκαν μέρη με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά σε παραμεθόριες περιοχές. Η Θράκη δεν μπορούσε να απουσιάζει ούτε από αυτόν τον εθνικό σχεδιασμό. Η ελληνική πολιτεία αγκάλιασε τους ‘ομογενείς’, όπως τους ονόμασε, και ίδρυσε το Εθνικό Ίδρυμα Υποδοχής και Αποκατάστασης Αποδήμων και Παλιννοστούντων Ομογενών Ελλήνων (ΕΙΥΑΑΠΟΕ) υπό την αιγίδα του Υπουργείου Εξωτερικών το οποίο λειτούργησε από το 1991 έως το 2002. Το Ίδρυμα ήταν επιφορτισμένο με την αξιοποίηση οικισμών προκειμένου να στεγάσουν τον νεοφερμένο πληθυσμό με απώτερο στόχο την ενίσχυση του ελληνορθόδοξου ντόπιου πληθυσμού.

 

Υπήρχε ξεκάθαρη πολιτική κατεύθυνσης των ανθρώπων αυτών σε συγκεκριμένες περιοχές και για αυτό χρησιμοποιήθηκαν πολιτικές που εφαρμόστηκαν με επιτυχία στο παρελθόν, όπως η χορήγηση δανείων για την απόκτηση κατοικίας με ευνοϊκούς όρους και με εγγύηση του ελληνικού δημοσίου. Οι άνθρωποι αυτοί είχαν την πλήρη στήριξη της πολιτείας, αλλά ήρθαν αντιμέτωποι με άλλα προβλήματα στις περιοχές που εγκαταστάθηκαν, όπως η ανεργία και η οικονομική κρίση που έπληξε το σύνολο του πληθυσμού μετά το 2010. Πολλοί εξαναγκάστηκαν σε νέα μετακίνηση, ενώ με το πέρασμα του χρόνου προέκυψε και το πρόβλημα αποπληρωμής των δανείων που τους είχε χορηγήσει το κράτος για την αγορά πρώτης κατοικίας και είναι ευρέως γνωστά ως «ποντιακά δάνεια».


            Πρόσφατα η Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος άρχισε να πιέζει ασφυκτικά και να κοινοποιεί διαταγές πληρωμής στους δανειολήπτες της συγκεκριμένης ομάδας με το θέμα να έχει λάβει μεγάλες διαστάσεις στις τοπικές κοινωνίες και τα δημοσιεύματα να κάνουν λόγο ακόμα και για ζήτημα εθνικής ασφάλειας. Τα εθνικά αντανακλαστικά ενεργοποιήθηκαν άμεσα και εν τέλει, διευθετήθηκε το ζήτημα με τα «ποντιακά δάνεια» ώστε να διαχωρίζονται των υπολοίπων και να υπάρχουν διαφορετικές ρυθμίσεις ευνοϊκές για την αποπληρωμή τους σε 120 ή 240 δόσεις, κατόπιν δέσμευσης της ηγεσίας του Υπουργείου Οικονομικών.

 

Ο βουλευτής Ροδόπης, Ευριπίδης Στυλιανίδης, που ασχολήθηκε με το ζήτημα προέβη στην εξής δήλωση «Κάθε ελληνική οικογένεια που εγκαταστάθηκε μόνιμα στη Θράκη θωρακίζει την Ελλάδα και τονώνει την ανάπτυξη της περιοχής».

 

            Είναι επιλήψιμο η πολιτεία να χορηγεί δάνεια με ευνοϊκούς όρους στους πολίτες της μπαίνοντας η ίδια εγγυήτρια και ενισχύοντας την αγορά πρώτης κατοικίας; Σε μία ιδανική ίσως κοινωνία αυτό θα μπορούσε να θεωρηθεί και ως υποχρέωση της πολιτείας έναντι των πολιτών της, η διασφάλιση και προστασία της πρώτης κατοικίας.

 

            Όταν όμως η χορήγηση δανείων γίνεται με αρνητικό πρόσημο που δεν είναι άλλο από την ενίσχυση πληθυσμιακών ομάδων εις βάρος μιας άλλης πληθυσμιακής ομάδας που συνυπάρχει στην περιοχή, τότε η ουσία της πολιτικής αποκτάει χαρακτηριστικά διάκρισης και προκαλεί διχασμό και διαχωρισμούς. Είδαμε μάλιστα ότι στο παρελθόν, για την αγορά γης που ανήκε σε μειονοτικούς, τα όποια κωλύματα ανέκυπταν, λυνόταν με σχετική ευκολία, όπως π.χ. τα προβλήματα με την έλλειψη τίτλων ιδιοκτησίας, ένα πρόβλημα που ταλαιπωρεί ακόμα και σήμερα σημαντική μερίδα πολιτών της Μειονότητας.

 

            Σε πείσμα των καιρών και των εθνικών πολιτικών που υιοθετήθηκαν κατά διαστήματα για τη γη και την ιδιοκτησία, η Μειονότητα παραμένει δεμένη με τη γη, με τον τόπο, με την Θράκη. Αυτή είναι η πατρίδα που γνώρισε, αυτήν την πατρίδα αγάπησε και σε αυτήν επέλεξε να παραμείνει και να μεγαλώσει τα παιδιά της. Αξίζουν λοιπόν μία ευνοϊκής μεταχείρισης από την πολιτεία ως προς την επίλυση προβλημάτων που η ίδια πολιτεία διαιώνισε, όπως το πρόβλημα ανυπαρξίας τίτλων ιδιοκτησίας.



ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ