Η Τουρκική Μειονότητα της Δυτικής Θράκης (10-2021)

Τη σχολική χρονιά 2018-2019 οι μαθητές των Ιεροσπουδαστηρίων σε Κομοτηνή και Ξάνθη απείχαν από τα μαθήματά τους ως ένδειξη διαμαρτυρίας διεκδικώντας να διατηρηθεί η ισορροπία μεταξύ ελληνόγλωσσου και τουρκόγλωσσου προγράμματος. Είχαν προηγηθεί αλλαγές στο ωρολόγιο πρόγραμμα των σχολείων. Οι μαθητές κινδύνευσαν να χάσουν την χρονιά.

Στην έναρξη της σχολικής χρονιάς 2019-2020, οι μαθητές του Ιεροσπουδαστηρίου Κομοτηνής απαγόρευσαν την είσοδο στον πρόσφατα διορισμένο Τοποτηρητή Μουφτή Κομοτηνής ως ένδειξη διαμαρτυρίας για το ζήτημα ανάδειξης του θρησκευτικού ηγέτη της κοινότητας. Η είσοδος επιτράπηκε μετά από ένταση που προκλήθηκε και πολλοί εκ των μαθητών αποχώρησαν.

Το καλοκαίρι του 2020 ψηφίστηκε νόμος που άλλαζε το μέχρι πρότινος καθεστώς ανάδειξης των Σχολικών Εφορειών στα Ιεροσπουδαστήρια και διόριζε στη θέση του Προέδρου τον διορισμένο Μουφτή. Τα υπόλοιπα μέλη θα αναδεικνύονταν μέσω εκλογικής διαδικασίας. 

Το 2021 βρήκε τα δύο Ιεροσπουδαστήρια σε Ξάνθη και Κομοτηνή με νέες πινακίδες. Οι μέχρι πρότινος πινακίδες αντικαταστάθηκαν την περίοδο των εορτών και εν μέσω καραντίνας.

Αυτά περιληπτικά σε διάστημα τριών τελευταίων ετών. Από το ωρολόγιο πρόγραμμα μέχρι τις πινακίδες έγιναν μεγάλες αλλαγές, σιγά και μεθοδικά. Κανείς από την Μειονότητα δεν ρωτήθηκε για καμία από τις αλλαγές και αυτό αποτέλεσε βασικό σημείο κριτικής της κοινότητας κάθε φορά που συνέβαινε κάτι.

Τη φετινή χρονιά μεγάλη αναστάτωση προκλήθηκε με την ανάδειξη των Σχολικών Εφορειών. Ο τρόπος που προκηρύχθηκαν εκλογές αποκλείοντας σύμφωνα με καταγγελίες των μελών της Μειονότητας εμμέσως και εντέχνως άτομα από τη διαδικασία, οι αλλεπάλληλες αποφάσεις για εκλογές εν μέσω πανδημίας, οι αναβολές  με το αιτιολογικό της πανδημίας, η λήξη της θητείας των Σχολικών Εφορειών χωρίς να υπάρξει πρόβλεψη του τι μέλλει γενέσθαι, η αδυναμία διεκπεραίωσης εργασιών, δημιούργησαν μεγάλη σύγχυση και ένα θολό τοπίο.

Τόσο θολό ήταν το τοπίο όπου μία μέρα με μία υπουργική απόφαση ο κόσμος της Μειονότητας ενημερώθηκε για την ανάδειξη νέων Σχολικών Εφορειών στα Ιεροσπουδαστήρια Ξάνθης και Κομοτηνής. «Habemus papam» είναι η έκφραση που ακούγεται παραδοσιακά στην ανάδειξη νέου Πάπα στην Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία. Μόνο που η ανάδειξη του Πάπα γίνεται μέσω εκλογικής διαδικασίας.

            Στα Ιεροσπουδαστήρια ο κόσμος της Μειονότητας ξύπνησε ένα πρωί και έμαθε ότι έχει νέες Σχολικές Εφορείες. Το ίδιο με τις πινακίδες, το ίδιο με κάθε αλλαγή που συνέβη. Και η ιστορία επεφύλαξε στην Μειονότητα και μια ακόμα, μεγαλύτερη έκπληξη.

            Ορίζοντας τους δύο Τοποτηρητές Μουφτήδες ως Προέδρους των Σχολικών Εφορειών, εφαρμόζοντας τον νόμο που η ίδια η Κυβέρνηση εισηγήθηκε και ψήφισε το περασμένο καλοκαίρι, άρα καθόλα νόμιμη η διαδικασία, διόρισε και τα υπόλοιπα μέλη με δύο αποφάσεις του Περιφερειακού Διευθυντή Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης λόγω μη πραγματοποίησης εκλογών για την ανάδειξη αιρετών μελών. Καθόλα νόμιμη και αυτή η διαδικασία. Εφόσον δεν έγιναν εκλογές, διορίζουμε τους πάντες.

            Το μεγαλείο της εθνικής πολιτικής επισφραγίστηκε με τον διορισμό στη θέση των Γενικών Γραμματέων στις Σχολικές Εφορείες μελών της πλειονότητας, μαζί με τους αναπληρωτές τους που είναι διοικητικοί υπάλληλοι των οικείων Διευθύνσεων Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης.

            Η Μειονότητα αντέδρασε έντονα κάνοντας λόγο για πρακτικές που παραπέμπουν σε δικτατορικά καθεστώτα. Στην πραγματικότητα η Κυβέρνηση σχεδίασε επί χάρτου την εθνική μειονοτική της πολιτική και την έκανε νόμο, την έντυσε δηλαδή με τον μανδύα της νομιμότητας. Δεν έλαβε υπόψη τη γνώμη της Μειονότητας, τις επιθυμίες, τις διεκδικήσεις της.

Η μοναδική ανακοίνωση μειονοτικού φορέα που κινήθηκε στην αντίθετη κατεύθυνση ήταν του Σωματείου Ιεροδιδασκάλων Ισλαμικής Θρησκείας. Σε αυτήν λοιπόν αντλούμε στοιχεία για το ιστορικό της υπόθεσης, όπως ότι η Διοίκηση του σχολείου είχε ζητήσει στο πρόσφατο παρελθόν την τοποθέτηση του διορισμένου Μουφτή ως επικεφαλή στη Σχολική Εφορεία. Ως αυτόκλητοι υπερασπιστές της πολιτείας αιτιολογούν τη διαδικασία διορισμού όλων των μελών των Σχολικών Εφορειών αναφέροντας ότι η Πολιτεία καλούσε τους γονείς να δηλώσουν υποψηφιότητες, αλλά οι τελευταίοι τις μποϋκόταραν και το σχολείο δεν γινόταν να λειτουργήσει χωρίς Σχολική Εφορεία.

Ο διορισμός του Μουφτή ως θρησκευτικού ηγέτη είναι ένα έντονα πολιτικοποιημένο ζήτημα και μάλιστα, αγκάθι στις σχέσεις πολιτείας και κοινότητας. Και τώρα έρχεται η πολιτεία, με έναν νέο νόμο και διορίζει τους ήδη μια φορά διορισμένους στη θέση του θρησκευτικού ηγέτη της Μειονότητας ως Προέδρους στις Σχολικές Εφορείες των Ιεροσπουδαστηρίων. Ακυρώνει ένα κεκτημένο της Μειονότητας, την εκλογή των μελών των Σχολικών Εφορειών, που κανείς μέχρι σήμερα δεν είχε αγγίξει, αλλά και που καμία ανάγκη δεν το επέβαλε.

Διορισμοί λοιπόν αντί εκλογών. Διορισμοί για την ανάδειξη του Μουφτή, διορισμοί στις Διαχειριστικές Επιτροπές, τώρα διορισμοί και στις Σχολικές Εφορείες. Η αυτονομία των μειονοτικών θεσμών πλήττεται και η ιστορία έχει δείξει ότι σε όσες περιπτώσεις οδηγηθήκαμε σε διορισμούς αντί εκλογής, αυτό έγινε καθεστώς αναλλοίωτο με το πέρασμα του χρόνου. Καθεστώς και βασική αιτία ρήξης στις σχέσεις πολιτείας και κοινότητας.

Ο κόσμος της Μειονότητας αισθάνεται ότι η πολιτεία με τις πρωτοβουλίες αυτές επιδεικνύει έλλειψη σεβασμού στα διοικητικά ήθη της κοινότητας, στις παραδόσεις, αλλά και απαξίωση των δικαιωμάτων της, ακόμα και όσων είναι κεκτημένα εδώ και δεκαετίες. Γιατί; Γιατί πολύ απλά, μπορεί.