იმიტომ რომ 20 - 2024

იმიტომ რომ 20 - 2024

მედიცინის სიმბოლო არის გველი

გამარჯობათ ძვირფასო მსმენელებო. დღევანდელ გადაცემაში ვისაუბრებთ სიმბოლოზე, რომელიც დაიბადა კოლექტიური ადამიანის გონებიდან და დღესაც გამოიყენება საყოველთაო მასშტაბით. კეთილი იყოს თქვენი მობრძანება ჩვენს გადაცემაში, რომელშიც ყურადღებას გავამახვილებთ იმაზე, თუ როგორ იქცა გველი, რომელიც დღეს ძირითადად შიშსა და ზიზღს იწვევს, სამედიცინო მეცნიერების სიმბოლოდ. 

კაცობრიობასთან დაკავშირებული აღმოჩენები ცხადყოფს, რომ ცხოველების ფიგურები ჩვენს ცხოვრებაში ცნობილი იყო პირველი ადამიანთა გაერთიანებებიდან მოყოლებული. ცხოველები, ალბათ, კაცობრიობის კულტურის ხერხემალი იყვნენ პირველი გამოვლენილი 45 ათასი წლით დათარიღებული ნახატების შემდეგ. 12 ათასი წლის წინ აგებული გობექლითეფედან, რომელმაც თავდაყირა დააყენა ისტორიის დამკვიდრებული გაგება მისი აღმოჩენით, ყველა ცნობილ მითოლოგიამდე, ცხოველები ყველაზე მთავარი წყაროა, რომელსაც ადამიანი იყენებს როგორც ბუნებრივი ცხოვრების გასაზიარებლად, ასევე სიმბოლური გამოხატვისთვის.

გადაჭარბებული არ იქნება თუ ვიტყვით, რომ მითოლოგია ყალიბდება ბუნებრივი მოვლენების, განსაკუთრებით მტაცებელი და შხამიანი ცხოველების შიშისა და ადამიანის გაუთავებელი ფანტაზიის შერწყმით. დღესაც კი, ზებუნებრივი ძალების მიმართ გაურკვეველი წარმოშობის მოვლენების ასახსნელად კაცობრიობის ერთ-ერთი გზაა მიმართვა ზებუნებრივი ძალებისადმი. ჩვენ ვიცით, რომ ცხოველებს პრეისტორიული დროიდან იყენებდნენ ამ ძალების გამოსახატავად. მიუხედავად იმისა, რომ მითოლოგიური პერსონაჟები და სიმბოლოები დღეს ყველაზე მეტად ჩნდება პლანეტების სახელებში, რეალურად არის ფიგურა, რომელსაც ყოველდღიურ ცხოვრებაში უფრო ხშირად ვხვდებით: გველის მედიცინის სიმბოლო, რომელსაც ყველა საავადმყოფოში ვხედავთ.

ვარაუდობენ, რომ შუმერების მეფის გუდეა პირველის ქვის რელიეფზე, რომელიც ამჟამად ლუვრის მუზეუმშია განთავსებული, სასმლის ჭიქაზე ერთმანეთზე შემოხვეული გველი, წარმოადგენს ჯანმრთელობის ღმერთს, ნინგიზიდას. ძველ ბერძნულ და რომაულ მითოლოგიაში გველი ასკლეპიოსის ნიშანია, რომელიც მედიცინის ღმერთად ითვლება. ასკლეპიოსი გამოსახულია კვერთხით, რომელსაც გველი აქვს შემოხვეული. გარდა ამისა, ძველ მესოპოტამიურ და ეგვიპტურ კულტურებში გველები ჩნდებიან როგორც ღვთაებრივი სიმბოლოები, რომლებიც დაკავშირებულია განკურნებასთან. გველის კანის შეცვლით რეგენერაციის უნარი ასევე შესულია ბევრ ძველ ტექსტში, როგორც მეტაფორა და გამოხატავს განახლებას დაავადებისგან გამოჯანმრთელების გზით.

მცდარი არ იქნება ვიფიქროთ, რომ გველის არაპროგნოზირებადმა მოძრაობებმა და მისი მომაკვდინებელი შხამით შექმნილმა შიშმა ის აწია ისეთ მდგომარეობამდე, სადაც მას პატივს სცემენ და მოსალოდნელია მისგან განკურნებაც კი. ძველი ხალხის ეს მიდგომა დღეს ჩვენს ცხოვრებაში სხვაგვარია. გველის შხამი არის ქიმიური ნივთიერება, რომელსაც დღეს ფარმაცევტული ინდუსტრია იყენებს. გადაცემის დასასრულს ისიც აღვნიშნოთ, რომ სიტყვა ფარმაკონი, რომელიც საფუძვლად უდევს სიტყვა ფარმაკოლოგიას, ძველ ბერძნულად ნიშნავს როგორც შხამს, ასევე წამალს. ასე რომ 1959 წელს მსოფლიო სამედიცინო ასოციაციამ კვერთხზე შემოხვეული ორი გველი მედიცინის სიმბოლოდ აღიარა.