კაპიტნის დღიური 28-2023
პრუსია და ჰიპიუმი უძველესი ქალაქი-კონურალპი
კაპიტნის დღიური 28-2023
ნესლიჰან დეღირმენჯიოღლუ
პრუსია და ჰიპიუმი უძველესი ქალაქი-კონურალპი
დარწმუნებული ვარ, არიან ისეთები, ვისაც სმენია ან უნახავს უძველესი სამყაროს ბრწყინვალე ქალაქი, ეფესო. ჩვენ ვეწვევით იმ დიდებულ ძველ ეფესოს, როცა დრო მოვა. მაგრამ ჩვენ ვაგრძელებთ მოგზაურობას შავ ზღვაში. მაშ, რატომ ვახსენე ეფესო? იმიტომ, რომ დღეს ჩვენს მარშრუტზე არის ადგილი, რომელიც ცნობილია როგორც „ეფესო დასავლეთ შავი ზღვის რეგიონში“, უძველესი ქალაქი პრუსია და ჰიპიუმი (Prussias ad hypium) დუზჯეში. მაშასადამე, ჩვენ დავტოვებთ ჩვენს იახტა გეზგინს ნავსადგურში და ნაპირიდან გადავინაცვლებთ შიდა მხარეს. ეს ადგილი გახლავთ, დიაპოლისი, რომელიც ერთ დროს მნიშვნელოვანი საპორტო ქალაქი იყო. დღეს ეს ადგილი ცნობილია როგორც აქჩაქოჯა. ახლა მოდით ერთად დავიწყოთ მოგზაურობა აქჩაქოჯადან.
აქჩაოჯა დუზჯეს ერთ-ერთი რაიონია, სადაც პირველად დაიწყო საქარავნო ტურიზმი თურქეთში. ლურჯი დროშის მქონე პლაჟებითა და ბუნებრივი სილამაზეებით ის დღესაც ქარავანთა ბანაკის ყურადღების ცენტრშია. რომაული პერიოდის განმავლობაში ეს ადგილი იყო ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი საპორტო ქალაქი შავ ზღვაში. მისი სახელი მაშინ იყო დიაპოლისი. სამწუხაროდ, არ არსებობს რომაული პერიოდიდან შემორჩენილი სტრუქტურა. აქჩაქოჯაში რვა საუკუნის წინანდელი ციხეა, რომელიც გენუის პერიოდში აშენდა. ეს ციხე ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი გენუური ციხეა ანატოლიის სანაპიროზე. გენუელებმა ეს ადგილი ააგეს შავ ზღვაში გემების უსაფრთხოების უზრუნველსაყოფად. ექსპერტები ფიქრობენ, რომ ციხე აქ აშენდა, რადგან დიაპოლისი, ანუ აქჩაქოჯა სტრატეგიული პორტია. ჯვაროსნული ლაშქრობების დროს ბიზანტიის იმპერია ციხეს საგუშაგო კოშკად იყენებდა. გენუის ციხე ახლა იუნესკოს მსოფლიო მემკვიდრეობის დროებით სიაშია. ახლა ერთად მოვინახულოთ გენუის ციხე. აი რვაასი წლის გენუის ციხე თავისი კედლებითა და ცისტერნით!
ახლა დროა გავემგზავროთ უძველეს ქალაქ პრუსიას და ჰიპიუმში (Prussias ad hypium), რომელიც აღწერილია როგორც შავი ზღვის ეფესო. ქალაქის ამჟამინდელი სახელია კონურალპი და მისი ისტორია 2300 წლის წინ იწყება. უძველესი ქალაქი მდებარეობს იმ გზაზე, რომელსაც რომაული არმია აღმოსავლეთის ექსპედიციებზე იყენებდა. სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, ქალაქი პრუსია და ჰიპიუმი იმ დროს აღმოსავლეთსა და დასავლეთს შორის მნიშვნელოვან წერტილში იყო. ხოლო მის კავშირს ზღვასთან უზრუნველყოფს უძველესი დიაპოლისი, რომელიც ჩვენ ახლახან მოვინახულეთ.
უძველეს ქალაქ პრუსიას და ჰიპიუმს აქვს საუკეთესო შემორჩენილი თეატრი შავი ზღვის რეგიონში. ძველ ქალაქში აღმოჩენილ წარწერებში მოხსენიებულია მრავალი სხვა მნიშვნელოვანი მონუმენტური ნაგებობის არსებობა, როგორიცაა აკვედუკები, აგორა და აბანოები. ამიტომაც უძველეს ქალაქში ვრცელი და ზედმიწევნითი გათხრები ტარდება. აქ ჩვენი ტური დავიწყოთ უძველესი თეატრიდან. თეატრი, რომელიც ელინისტურ პერიოდში აშენდა და რომაულ პერიოდში გარკვეული ცვლილებები იქნა შეტანილი. ამიტომ, იგი ორივე პერიოდის თავისებურებებს ასახავს. ამ მიზეზით იგი ითვლება ერთ-ერთ მნიშვნელოვან გარდამავალ თეატრად. დღემდე შემორჩენილია კულისების კედელი, სცენის ნაწილი, თაღოვანი გადასასვლელები და თეატრის დასაჯდომი რიგების ნაწილი, რომელიც დაახლოებით 10 000 ადამიანზეა გათვლილი. ექსპერტებმა ეს კულტურული ნაგებობა შეადარეს ეფესოს და ასპენდოსის თეატრებს თავისი ოსტატური ოსტატობით, ბრწყინვალე სცენის შენობით და ნახევრად წრიული მაყურებლის განყოფილებით, რომელიც განთავსებულია ფერდობის შესაბამისად. თეატრის თაღოვანი გადასასვლელების გვირგვინის მოტივი გვიჩვენებს, რომ უძველესი თეატრი შესაძლოა გამოყენებული ყოფილიყო სპორტული მატჩებისთვის ან გლადიატორული შოუებისთვის.
არქეოლოგები ამბობენ, რომ ქალაქის კეთილდღეობა მაღალია და ეს მის არქიტექტურაზე ნათლად აისახება. უძველესი ქალაქი არის მომხიბლავი თავისი მონუმენტური შესასვლელით, ცხენის კარიბჭით, რომაული ხიდით, აბანოებით, აგორებით, მარმარილოს მრავალი ქანდაკებით, დეკორაციებითა და ბრწყინვალე ორფეოსის მოზაიკით. ორფეოსი, მითოლოგიური გმირია, რომელიც ააქტიურებს ბუნებას და ამშვიდებს გარეულ ცხოველებს თავისი ლირას დაკვრით. ამ მოზაიკის ცენტრში ორფეოსი უკრავს ლირაზე, მის ირგვლივ არის სეზონები და ცხოველების ფიგურები. ეს თვალწარმტაცი იატაკის მოზაიკა, რომელიც რომაული პერიოდის კოშკში აღმოაჩინეს, დღეს კონურალპის მუზეუმშია გამოფენილი.
