یکصدو یکمین سالگرد جشن پیروزی در تورکیه

30 اگست، جشن پیروزی، یکی از جشن های ملی جمهوری تورکیه است که در جمهوری تورک قبرس شمالی نیز تجلیل میشود.

پیروزی اردوی تورکیه تحت قومانده غازی مصطفی کمال آتاتورک، در آخرین نبرد از جنگ رهایی بخش ملی که در بیست و ششم اگست سال 1922 آغاز شده بود، همه ساله گرامی داشته میشود.

اگر چه نیروهای اشغالگر روزها پس از پیروزی در آخرین نبرد، یعنی در ماه سپتامبر خاکهای تورکیه را ترک کردند ولی سی‌ام اگست به عنوان یک روز سمبولیک به عنوان روز خروج نیروهای اشغالگر از کشور و روز پیروزی جشن گرفته می‌شود. 
مفاد قرارداد مندروس که در روزهای پایانی جنگ جهانی اول یعنی 30 اکتبر سال 1918 مابین دولت عثمانی و کشورهای ائتلاف به امضا رسید، زمینه اشغال تمامی خاکهای تورکیه را فراهم ساخت.

در قرارداد سِور که دو سال بعد یعنی دهم اگست 1920 ما بین دولت عثمانی و دول ائتلاف به امضا رسید، نیز مفادی جای داشت که نابودی ملت ترک را رقم میزد. ابتدا دولت عثمانی مجبور به خلع سلاح شده و به مرز فروپاشی کشیده شد، سپس نیز جای جای خاک آناتولی به دست اشغالگران افتاد.

 در این میان، در آناتولی مقاومت و قیام های مردمی آغاز گردید. این قیامهای مردمی به رهبری مصطفی کمال آتاتورک به جنگ رهایی بخش ملی تبدیل شد. ملت غیور تورک با آغاز جنگ رهایی بخش ملی به فرماندهی آتاتورک به همه جهانیان نشان دادند که هرگز زیر بار مفاد ننگین این قرارداد نخواهند رفت.

دیری نپایید تا مبارزات استقلال طلبانه ای که مصطفی کمال در 19 می 1919 با رفتن به سامسون آغاز کرده بود، در همه جای آناتولی گسترش یافت. این مبارزات با برگزاری کنگره ها به جنبشی عظیم تبدیل شد. گشایش مجلس ملی کبیر تورکیه در بیست و سوم اپریل 1920 و در اختیار قرار داده شدن اداره کشور به مردم، یکی از مهمترین دلایل پیروزی این مبارزات ملی به شمار میرود. مجلس که نمایندگان آن معتقد بودند حفظ یکپارچکی و استقلال وطن و ملت، تنها از طریق مبارزه همه جانبه امکان پذیر خواهد بود، تصمیمات بسیار مهمی را به تصویب رساند.

 با تشکیل یک اردوی منظم، ابتدا موفقیتهای بزرگی در مقابله با گروهکهای ارمنی در شرق آناتولی کسب گردید. هر موفقیت، زمینه افزایش بیش از پیش روحیه مردم را فراهم میکرد. جنگ اینونو ضربه سنگینی در غرب به یونانی ها وارد ساخت. متعاقب آن یونانی ها در نبرد ساکاریا در روزهای بین 23 اگست تا 12 سپتامبر شکست سختی خوردند. 
با شکست یونانیان در نبرد ساکاریا که یکی از نقاط عطف تاریخ تورک به شمار میرود، تنها چند قدم تا پیروزی کامل تورکها باقی مانده بود. تدارکات آخرین عملیات برای بیرون راندن دشمن از خاک کشور، با تمام سرعت ادامه داشت. خاکهای تخریب شده مجددا احیا شده و سلاح و مهمات تامین گردید. واحدهای نظامی تورک مستقر در جنوب، مخفیانه به جبهه غرب انتقال داده شد. به طور گسترده به اردو آموزش داده شد و بدین ترتیب تا اگست سال 1922 تمامی زمینه جنگ رهایی بخش ملی فراهم شد.
اردوی تورک به فرماندهی مصطفی کمال آتاتورک در 26 اگست 1922 به سوی دشمن لشکرکشی کرد و در مدت زمان کوتاهی مواضع دشمن را در هم کوبید. سی ام اگست نیز دشمن را مورد محاصره قرار داده و مغلوب ساخت. به دنبال موفقیت اردوی تورک در این جنگ سربازان دشمن به سمت ازمیر فرار کردند. اردوی تورک تا ازمیر آنها را تعقیب کرده و نهایتا در نهم سپتامبر 1922 پس از رهایی ازمیر، خاک کشور از وجود دشمنان پاکسازی شد. 
به دنبال پیروزی تورکها در جنگ رهایی بخش ملی، قرارداد سِور هرگز به مورد اجرا گذاشته نشد. در 23  جون 1923 قرارداد لوزان امضا شد.