بخش افغانستان پروژه انتقال گاز تاپی در استانه آغاز قرار دارد

امور احداث "پروژه انتقال گاز تاپی" ، طرح بزرگ اقتصادی که گاز طبیعی ترکمنستان را به افغانستان، پاکستان ودر نهایت به هند میرساند، قرار است فردا جمعه مورخه 23 فبروری طی مراسمی با حضور مقامات ارشد کشورهای عضو در ولایت هرات آغاز شود.

کار عملی پروژه خط لوله گاز ترکمنستان-افغانستان- پاکستان-هند (TAPI)، بخشی جدایی ناپذیر از حوزه انرژی جهانی و ارتباط تاریخی که میتواند یکپارچگی اقتصادی در منطقه جنوب و آسیای مرکزی ایجاد کند، فردا جمعه 23 فبروری با حضور روسای جمهور و مقامات ارشد چهار کشورعضو "پروژه تاپی"، در ولایت هرات در غرب افغانستان آغاز خواهد شد. این یک فرصت قابل توجه است که جهت تأمین امنیت، انرژی و صلح در منطقه پا به عرصه وجود میگذارد.

"تاپی" کلمه یست مرکب از حروف اول اسم لاتین کشورهای عضو این طرح منطقه یی که در اجرای طرح انتقال گاز طبیعی از ترکمنستان آغاز، با عبور از افغانستان و پاکستان به مقصد هندوستان با هم در مشارکت هستند. این طرح با هدف ایجاد ظرفیت‌های بالقوه فراگیر در تطبیق اهداف مهم در جهت کاهش کسری بودجه هند، پاکستان و افغانستان ایجاد شده و انتظار میرود طرح فوق تا سال 2020 میلادی تکمیل شده و سالانه 33 میلیارد متر مکعب گاز ترکمنستان به افغانستان، پاکستان و هند انتقال داده شود.

قرار معلوم کشور هندوستان دارای 1.3 تریلیون متر مکعب ریزرو گاز طبیعی میباشد. براساس تخمینهای وزارت انرژی هندوستان، بازار گاز طبیعی آنکشور در ظرف 5 سال در حدود دوبرابر افزایش مییابد. بنابر این هندوستان بخاطر تحت تضمین قراردادن عرضه گاز طبیعی خویش با کشورهای خارجی مساعی مشترک مینماید.

منافع این پروژه به کشور افغانستان:

عبور خط لوله گاز طبیعی از داخل خاکهای افغانستان به اینکشور زمینه های بهتر کاری را مساعد مینماید. با آغاز کار پروژه تاپی در افغانستان امید در جهت به واقعیت تبدیل شدن چشم انداز دیروز اینکشور، به رفاه و مهمتر از آن صلح و ثبات میباشد به واقعیت خواهد گرایید. از سوی دیگر چشم انداز منطقه آسیای جنوبی در استقبال از تاپی بسیار مهم است، زیرا این پروژه راه های همکاری اقتصادی و فرصت های تجاری و ترانزیت منطقه ای را گسترش می دهد.

از عواید مجموعی ترانزیت این پروژه سالانه مبلغ 400 ملیون دالرآن واریز خزانه افغانستان خواهد گردید. افغانستان در چارچوب پروژه "تاپی" ظرف الی 30 سال گاز طبیعی بدست آورده میتواند. در 10 سال اول این پروزه از ترکمنستان بمقدار 500 ملیون مترمکعب ، در 10 سال دوم نیزسالانه  بمقدار 1 ملیارد مترمکعب و در 10 سال سوم سالانه بمقدار 1.5 ملیارد مترمکعب گاز طبیعی تدارک خواهد کرد.

 از جانب دیگر با عبور پروژه خط لوله "تاپی" در داخل خاکهای افغانستان سطح بیکاری نیز کاهش یافته و سطح استخدام بالا خواهد رفت.

پروژه خط لوله "تاپی"

طرح خط لوله گاز تاپی نخستین بار توسط پاکستان و ترکمنستان در سال 1990 به تصویب رسید که توسط ایالات متحده آمریکا پشتیبانی شده و بعد از آن توسط رژیم طالبان در افغانستان پذیرفته شد. از زمان آغاز پروژه در سال های 1990، مهمترین عامل تضعیف پیشرفت احداث خط لوله تاپی، ناامنی، درگیری و بی ثباتی در افغانستان بوده است.

در همین زمینه باید خاطرنشان کرد این طرح با توجه به روابط ژئواستراتژیکی بین افغانستان-پاکستان، پاکستان-هند و سایر چالش های سیاسی و امنیتی؛ افق های معیشتی پایدار را در منطقه به وجود آورده و تلاش های فراوانی که کشورها انجام می دهند مزایای بلند مدت را برای آسیای جنوبی، آسیای مرکزی و فراتر از آن به ارمغان خواهند آورد. این خط لوله از میدان گاز گالکینیش در ترکمنستان آغاز و با عبور از بزرگراه هرات-کندهار افغانستان و سپس از طریق کویته و مولتان در پاکستان به شهر "فازیلکا" هند در مجاورت پاکستان متصل می‌شود.

عملیات تأمین مالی خط لوله گاز "پروژه تاپی" که دارای  طول مجموعی 1814 کیلومتر بوده است، از آن جمله 214 کیلومتر آن درخاک ترکمنستان، 774 کیلومتر درخاک افغانستان و 826 کیلومتر در خاک پاکستان میباشد، توسط بانک توسطه آسیا صورت می‌گیرد.

با این حال گفته می شود این پروژه بزرگترین و مهمترین طرح اقتصادی منطقه‌ای است که سهم افغانستان در سه دوره زمانی 10 ساله به 3 میلیارد مکعب گاز مایع میرسد. همچنین این پروژه اهمیت بسیار زیادی برای رشد و شکل دادن به مدل اقتصادی استراتژیک افغانستان که با مشکلات حمل و نقل بحری مواجه است، دارد.

ولایت هرات میزبان پروژۀ تاپی است که به عنوان قطب اقتصادی افغانستان شناخته شده و سهم بارزی در معادلات اقتصادی این کشور داشته و با آغاز این طرح وارد فاز جدیدی از معادلات اقتصادی خواهد شد.

دولت افغانستان نیز به نقش ارزشمند مردم در تامین امنیت پروژه تاپی تاکید کرده است. در کنار آن، نقش روستانشینانی که این پروژه از آنجا عبور می کند، سازنده و موثر خواهد بود.

افغانستان برای تامین امنیت و حفاظت از روند احداث این پروژه حدود 12000 پرسونل نظامی را بسیج کرده است. به رغم اینکه تنش‌ها و اختلافات سیاسی و نظامی زیادی میان افغانستان-پاکستان و پاکستان-هند همواره وجود داشته اما همکاری و ادغام منطقه‌ای عامل مهمی برای اثبات متحد واقعی خواهد بود. انتظار میرود پاکستان نیز نیازهای امنیت انرژی خود را اولویت بندی و درک کند و گامی مثبت در جهت توسعه نه تنها کشورهای منطقه، بلکه مردم کشورش بردارد و همچنین در همبستگی با افغانستان در مبارزه با تروریزم تلاش کند.

از سوی دیگر پیش بینی می شود با پیوستن پاکستان و هند از طریق طرح انتقال گاز طبیعی تاپی، تنش های سیاسی هند، پاکستان و افغانستان پس از چندین دهه برطرف شود. نقش افغانستان مهم است، زیرا خط لوله بیشتر از طریق خاک این کشور عبور میکند.