شهر استپنوگورسک در ولایت آق‌مولا قزاقستان که نقشی کلیدی در تسلیحات هسته‌ای اتحاد جماهیر شوروی سابق داشت و مسکو در دوران جنگ سرد نیز آن را از بلوک غرب، به‌ویژه ایالات متحده آمریکا پنهان کرده بود. 

استپنوگورسک که در سال 1964 در شمال استپ وسیع قزاقستان ساخته شد، "پروژه مخفی" دولت شوروی بود که حتی تا زمان فروپاشی آن روی نقشه وجود نداشت. 

دلیل این امر کشف بزرگترین ذخایر اورانیوم جهان در نزدیکی این شهر بود و در کارخانه ترکیبی معدنی و شیمیایی استپنوگورسک، اورانیوم به عنوان ماده خام اصلی مورد نیاز برای توسعه سلاح‌های هسته‌ای، تولید می‌شد. 

اتحاد جماهیر شوروی سابق که اولین آزمایش هسته‌ای خود را در سال 1949 در قلمرو قزاقستان انجام داد، در سایه اورانیوم تولید شده در این تاسیسات، توانست از نظر تعداد سلاح‌های هسته‌ای از آمریکا پیشی بگیرد. 

اگرچه استپنوگورسک در قلمرو جمهوری سوسیالیستی شوروی قزاقستان قرار داشت، اما نه از آلماتا بلکه از مسکو کنترل می‌شد و هنوز هم آثار دوران جنگ سرد را در خود دارد. 

مورخ کایرات بالتاشولی، معلم یکی از مکاتب در استپنوگورسک در گفت‌وگو با خبرنگار آناتولی با بیان اینکه شهر شبیه یک موزیم در فضای باز است گفت: این شهر دوره جنگ سرد بین دو ابرقدرت را توصیف می‌کند و به گونه‌ای ساخته شده که تحت تاثیر حمله اتمی قرار نگیرد.

وی تصریح کرد: شهر ما در مکانی مانند گودال بین تپه‌ها قرار دارد. در صورت وقوع جنگ هسته‌ای (دوران جنگ سرد) حتما یکی از راکتها به سمت ما می‌آمد. به همین دلیل طوری دقیق ساخته شده بود که اگر موشک هم منفجر می‌شد، موجش از روی ما گذر می‌کرد. 

بالتاشولی با بیان اینکه پناهگاه های بزرگی در شهر وجود دارد که می‌توان از مردم در صورت حمله اتمی محافظت کرد، افزود: اکنون هم یک انبار بزرگ وجود دارد که در صورت وقوع جنگ هسته‌ای، می‌توان غذای کافی برای ساکنان شهر تا 20 سال ذخیره کرد. 

- استپنوگورسک در توسعه بیولوژیکی نیز سرآمد بود 

شهر استپنوگورسک نه تنها در تسلیحات هسته‌ای شوروی، بلکه در توسعه سلاح‌های بیولوژیکی نیز نقش کلیدی ایفا کرد. 

در سال 1970 مقامات شوروی تصمیم گرفتند که یک مرکز میکروبیولوژی به نام "پیشرفت" ایجاد کنند و بهترین متخصصان کشورهای شوروی سابق برای کار در این تاسیسات انتخاب شدند. این مرکز با آزمایشگاه و پناهگاهی در عمق 8 طبقه و تنها 14 کیلومتر بیرون از شهر ساخته شده بود.

با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و خروج کارشناسان از شهر، فعالیت در این مرکز نیز متوقف شد و امکانات استراتژیک که توسط دولت شوروی در آن زمان پنهان شده بود، اکنون در موزیم شهر به نمایش گذاشته شده است.

خبرگزاری آناتولی تصاویری از این شهر که حدود 200 کیلومتر با آستانه، پایتخت قزاقستان فاصله دارد، تهیه کرده است.