تبصره ای برآجندای امروز تورکیه و جهان- پیامدهای اشغال غزه برای اسرائیل

در حالی که اشغال و قتل عام‌های اسرائیل در غزه به ماه سوم می‌رسد، یکجا با تلفات جانی، تاثیرگذاری دینامیزم‌های منطقوی و سیاست‌های جهانی همچنان ادامه دارد. با منزوی‌تر شدن اسرائیل و حامی اصلی آن آمریکا و آغاز حملات حوثی‌ها به کشتی‌های حامل کالا به بنادراسرائیل درتنگه باب المندب وبحیره ای سرخ، تاثیرات جنگ بیش ازپیش احساس می‌شود. در جبهه اوکراین نیز، در حالی که روسیه با استفاده از فرصت دستاوردهای خود را افزایش می‌دهد، سؤالات جدی در مورد توانایی بلاک غرب برای حمایت از دو درگیری همزمان مطرح شده است.

حدود 11 تا 12 فیصد ازحمل ونقل جهان از طریق باب ‌المندب و بحیره ای  سرخ انجام مییابد. همچنین در حمل و نقل نفت نیز از این خط استفاده می‌شود. علی‌الخصوص، نزدیک‌ترین خط بین اروپا و آسیا در اینجا بوده و زیربناهای لوژیستیکی بر این اساس طراحی شده است. اما در واکنش به کشتارهای اسرائیل در غزه، حوثی‌های مستقردریمن (جنبش انصارالله) ضمن اعلام جنگ با اسرائیل، اعلام داشتند، کشتی‌های عازم بنادراسرائیل راهدف قرارخواهند داد. متعاقب این اعلام نیز شاهد هدف قرار گرفتن کشتی‌های بزرگ یکی پس ازدیگری شدیم. حوثی‌ها گه گاهی با طیارات بدون سرنشین کامیکازه و راکتهای هدایت‌شونده این کشتی‌ها را مورد حمله قرار داده و گاهی نیز آنها را با فرود مستقیم توقیف می‌کنند. بزرگترین شرکت‌های لوژیستیکی جهان اعلام کردند که از این خط استفاده نخواهند کرد. دور زدن اطراف دماغه امید نیز به صفت یک مسیر جایگزین مورد بحث بوده، فقط، دیرکرد حداقل 2 هفته‌ای در حمل و نقل محموله‌ها، باعث افزایش بسیار زیاد هزینه‌ها می‌شود. در حالی که این یک تهدید جدی برای اسرائیل بود، به تهدیدی برای تجارت جهانی و امنیت تامین اروپا نیز تبدیل شد. آمریکا می‌خواهد با ایجاد یک نیروی ضربتی شامل کشورهایی مانند اسپانیا، انگلستان و بحرین این تهدید را به حداقل برساند، اما همانطور که در اظهارات عبدالمالک الحوثی رهبر حوثی‌ها نیز منعکس شده است، حوثی‌ها و البته ایران حامی اصلی آنها قصد ندارند که در این زمینه یک گام به عقب بر‌دارند. به نظر نمی‌رسد که عملیات هوایی احتمالی نیز بتواند حوثی‌ها را باز دارد.

درحالی که اینها دربحیره ای سرخ اتفاق می‌افتد، تحولات مهمی درخط مقدم اوکراین نیزجریان دارد. درحالی که روسیه روز به روز موقعیت خود را تقویت می‌کند، به نظر می‌رسد اوکراین نتوانسته است به کمک‌های وعده داده شده غرب دست یابد. کنگره آمریکا تمایلی به ارائه کمک‌های جدید ندارد. در حالی که اسرائیل از نظر نظامی/سیاسی/اقتصادی مورد حمایت قرار می‌گیرد، ظرفیت کشورهای غربی برای کمک به اوکراین را تحت فشار قرار می‌دهد. وضعیت فعلی، پایدار به نظر نمی‌رسد، در این باب، گفتمان‌های آتش‌بس هم در خط اسرائیل-غزه و هم در خط اوکراین-روسیه قوی‌تر خواهد شد.

و اما، اظهارات تلویحی نتانیاهو، امید چندانی به موافقت آنها با آتش‌بس دائمی نمی‌دهد. در این مرحله، منزوی کردن اسرائیل و فشار آمریکا بر این کشور می‌تواند تا حدی نتیجه بدهد، اما می‌توان پیش‌بینی کرد که کشتارغزه برای مدتی ادامه خواهد داشت. نشاندن اوکراین و روسیه بر سر میز مذاکرات بر اساس واقعیت میدان نظامی موجود نیز بسان یک گزینه مشاهده می‌شود. با این حال، مشخص نیست که آیا دولت زلنسکی این تحمیل‌ها را در این زمینه خواهد پذیرفت یا خیر؟.

نویسنده: جان آجون پژوهشگر بنیاد تحقیقات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی تورکیه