نظری به آجندای تورکیه وجهان، آنچه ازوقایع قزاقستان آشکار شد

در حالی که تمرکز بر بحران اوکراین بود، انکشافات بدی در قزاقستان اتفاق افتاد. این تظاهرات که با استناد به بالا رفتن قیمت بنزین و گاز طبیعی آغاز شد

1762687
نظری به آجندای تورکیه وجهان، آنچه ازوقایع قزاقستان آشکار شد

 تظاهراتی که با استناد به بالا رفتن قیمت بنزین و گاز طبیعی آغاز شد، به سرعت به یک بحران در داخل قزاقستان تبدیل شد. واضح بود که بحران اوکراین که مدتی است بین غرب و روسیه در جریان است، مهم ترین موضوع سال 2022 خواهد بود. در واقع، نشست اوکراین بین هیئت های آمریکایی و روسیه در ژنو راه حلی برای این مشکل ارائه نکرد. برعکس، اظهارات متقابل نشان می دهد که بحران اوکراین همچنان عمیق تر خواهد شد. در بیانیه ناتو آمده است که برای فعلا آشتی امکان پذیر نیست، اما ادامه مذاکرات با روسیه در مورد اوکراین ضروری است. مسکو همچنان تاکید می کند که اوکراین خط سرخ آنهاست. که شرایطی که پوتین به صفت «ضمانت امنیت» به آمریکا ارائه کرده است، برآورده شدن آن بعید به نظر می رسد. در حالی که تمرکز بر بحران اوکراین بود، انکشافات بدی در قزاقستان اتفاق افتاد. این تظاهرات که با استناد به بالا رفتن قیمت بنزین و گاز طبیعی آغاز شد، به سرعت به یک بحران در داخل قزاقستان تبدیل شد و توکایف رئیس جمهور قزاقستان خواستار کمک نظامی از سازمان پیمان امنیت جمعی شد. این سازمان در اسرع وقت به درخواست قزاقستان پاسخ مثبت داد و یک نیروی نظامی مشترک را به قزاقستان اعزام کرد.

ارزیابیهایی داریم از پروفیسور دکتور مراد یشیلتاش رییس تحقیقات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی بخش روابط خارجی تورکیه ستا در این باره:  

پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، قزاقستان به درخشان ترین کشور در میان جمهوری های آسیای مرکزی تبدیل شد. اقتصاد خود را تقویت کرد، توانست سرمایه گذاری خارجی را جذب کند و موقعیت منطقوی خود را با پیروی از سیاست تعادل در سیاست خارجی خود تثبیت کند. این کشور که تحت رهبری نظربایف توسعه سریعی را از خود نشان داد، اخیراً به ویژه رقابت به میان آمده در عرصه انرژی و در سایه ای منابع طبیعی غنی خود به کشوری مؤثر در رقابت قدرت در منطقه تبدیل شده است. با این حال، تظاهرات نشان داد که قزاقستان از نظر سیاسی خیلیها شکننده بوده است. برای آنچه اتفاق افتاده توضیحات زیادی وجود دارد.

از آنجمله یکی از اولین توضیحات این است که قزاقستان علیرغم رشد و تعمیق اقتصاد خود، نتوانسته مشکل توزیع درآمد را حل کند زیرا این تأثیر مثبتی بر جامعه خواهد داشت. ناتوانی در توزیع یکسان عواید حاصله از منابع غنی طبیعی، از مدت مدیدیست که باعث ایجاد اختلال در جامعه شده است. بدیهی است که این مشکلات با همه گیری جهانی آشکارتر شده است. بنابراین دلیل اصلی تظاهرات این بود که جامعه می خواست سهم بیشتری از اقتصاد داشته باشد.

با این حال، مشکلات تجربه شده در توزیع اقتصادی و برابری درآمد به تنهایی برای توضیح تظاهرات کافی نیست. قزاقستان به دلیل اهمیت استراتژیک کشوری در حوزه نفوذ روسیه بده است. از سوی دیگر، رابطه انرژی چین و قزاقستان منحیث موضوعی که روسیه را بیشتربرآشفته کرد، مطرح شده است. از سوی دیگر، روابط نزدیک قزاقستان با کشورهای غربی و همچنان نقش فعال آن در تأسیس سازمان کشورهای تورک (TDT) توجه دولت مسکو را به خود جلب کرد. به همین دلیل، این واقعیت که قزاقستان یکی از کشورهایی است که در مرکز رقابت حساس قدرت قرار دارد، به پویایی تبدیل شد و این عوامل باعث شد تا تظاهرات به سرعت از کنترل خارج شود. اعزام سریع واحد های نظامی استراتژیک کشورهای عضوهمکاریهای نظامی توسط روسیه را می توان در این معادله قدرت ارزیابی کرد.

آنچه در قزاقستان اتفاق افتاد اولین آزمایش مهم سازمان کشورهای تورک بوده است که در سال 2021 تأسیس شد. این سازمان یک جلسه سریع برگزار کرد و اعلام داشت که، در کنار جمهوری قزاقستان قرار دارد و گفته شد که هرگونه حمایت صورت خواهد گرفت. اما سازمان کشور های تورک، هنوز مکانیزمی برای ایفای نقش فعال تری در بحران هایی همچنانی ندارد. به همین دلیل، سازمان کشورهای تورک  برای ایفای نقش رهبری در همچو بحران ها نیاز به زمان دارد.

برای فعلا اوضاع در قزاقستان آرام شده است، اما اینکه رقابت قدرت از این پس در منطقه ادامه خواهد داشت، روندی است که باید همه کشورهای منطقه آنرا با دقت دنبال نمایند. در این مرحله، سازمان کشورهای تورک نیزدر این راستا مجبور به ایفای نقش مهمی بوده است.

نویسنده: پروفیسور دکتور مراد یشیلتاش رییس تحقیقات سیاسی ، اقتصادی و اجتماعی تورکیه ستا...



اخبار مربوطه