نظری به آجندای تورکیه وجهان جمعه ۲۱ قوس ۱۳۹۹  تورکیه و اتحادیه اروپا؛ مناسبات در نقطه عطف

تنشهایی که درهفته‌های اخیر در مناسبات تورکیه و اتحادیه اروپا مشاهده میشود، روابط تورکیه با این اتحادیه را در نقطه عطف مهمی قرار داده است. این تنشها تردیدهای جدی‌ای در مورد آینده شکل گیری روابط تورکیه با این اتحادیه را نیز بمیان آورده است.

اکنون به ارزیابی دکتور مراد یئشیل تاش رییس بخش پژوهشهای امنیتی موسسه ستای تورکیه در این خصوص توجه فرمایید: 

تحولات زیادی وجود دارد که میتواند باعث تنش شود. مهترین این تحولات، روند پرشتاب فعالیتهای موجود درسیاست خارجی تورکیه است. مواضع سیاست خارجی تورکیه به ویژه در لیبیا ، سوریه و مدیترانه شرقی ، بسیاری از بازیگران در اروپا را آشفته کرده است. خصوصا اینکه مسائل لیبیا و مدیترانه شرقی تنش بین تورکیه و اروپا را تشدید داده است. 

یک کشتی خصوصی تجاری ای که با پرچم تورکیه در حال سیر در آبهای بین المللی بود در چارچوب عملیات موسوم به ایرینی، بگونه ای مغایر با قوانین بین المللی مورد حمله قرار گرفت. این  حادثه به طور مشخص، ماهیت رابطه میان تورکیه و اتحادیه اروپا را نشان میدهد. این اقدام علاوه براینکه به شکل بارزی ناقض أصول و قوانین بین المللی بود، نشانگر رفتار زشتی بود که از سوی اتحادیه اروپا نسبت به تورکیه انجام داده شد. تورکیه، در نظر اتحادیه اروپا کشوری است که به شکل متوالی در منطقه مشکل ایجاد می کند. بازرسی و تفتیش مسلحانه کشتی تورک درست هنگامی رخداد که تورکیه خود را بخشی از اتحادیه اروپا نامید. اکنون همه نگاهها به اجلاس سران اتحادیه اروپا معطوف شده است. در حالیکه در چشم انداز سیاست خارحی تورکیه با اتحادیه اروپا نوعی مشارکت مشاهده میشود اما هنوزهیچ سازش عملی ای درمورد چگونگی روابط ومیزان توسعه سیاسی اتحادیه اروپا با انقره قابل تخمین نیست. فرانسه ، یونان و بخش روم نشین قبرس به صفت مهمترین بازیگران مخالف تورکیه در اتحادیه اروپا هستند. آتن برای ایجاد تعادل در سیاست مدیترانه ای تورکیه از این اتحادیه میخواهد تا علیه دولت انقره اقدام به اعمال تحریم کند. فرانسه به وضوح دوست تورکیه دراتحادیه اروپا نبوده است. امانول ماکرون رییس جمهور فرانسه، تورکیه را به صفت  یک مشکل جدی مشاهده میکند. در واقع در همه مسائل سیاست خارجی، از لیبیا گرفته تا سوریه ، ماکرون انقره را به صفت رقیب پاریس می بیند. 

امکان پردازش کامل جبهه ضد تورک دراتحادیه اروپا وجود ندارد. چراکه کشورهایی چون آلمان، اسپانیا، پرتگال، ایتالیا و مالت مایل نیستند که بطور کامل تورکیه را ازدست دهند. تورکیه نه تنها ازنظر همکاریهای اقتصادی بلکه ازنقطه نظر تامین امنیت اتحادیه اروپا، یک قدرت قوی و ضروری است. به خصوص اینکه نگرش تورکیه به مهاجرت غیرقانونی، جایگاه بسیار مهمی درآلمان دارد. مشکلات بسیار جدی دیگری که در اتحادیه اروپا وجود دارد چگونگی تأمین هزینه های تحریم علیه تورکیه است که در مجموع برای اتحادیه اروپا و خصوصا آلمان سنگین تمام خواهد شد. بنابراین اخذ تصمیم برای اعمال تحریم های شدید علیه تورکیه امری بعید است .با این حال، ممکن است از سوی اجلاس سران اتحادیه اروپا تصمیم هشدارآمیزی علیه تورکیه انتشار یابد. به نظرمیرسدکه این هشدار عمدتا مرتبط با موضوع مدیترانه شرقی خواهد بود. علیرغم همه این اوضاع تورکیه خواستار گفتگو با اتحادیه اروپا شده است. رجب طیب اردوغان رئیس جمهورتورکیه اعلام کرده است که طرفدار حل و فصل مشکلات از طریق دیپلماسی و مذاکره است. در واقع پیشنهاد اردوغان برای بررسی موضوعات مذکور در چارچوب شیوه  "برد-برد" به جای بازی "با مقدارصفر" به اتحادیه اروپا، نقشه راهی برای اولویت بندی دیپلماسی ارائه میکند. بنا بر این منظور پیشنهاد برگزاری یک کنفرانس منطقه ای به اتحادیه اروپا ارائه شده است. با این حال اتحادیه اروپا هنوز به این پیشنهاد پاسخ مثبتی نداده است. در شرایطی که اتحادیه اروپا درگیر سرنوشت خود است نحوه برخورد با موضوع تورکیه امری بسیار مهم است. اتحادیه اروپا بدون تورکیه بعید از امکان به نظر میرسد که بتواند در روابط بین المللی به صفت یک بازیگر قوی فعالیت کند. مهمتر از همه در فضایی که تورکیه به شکل  دشمن دیده شود امکان فعالیت سیاسی برای اتحادیه اروپا در بعد منطقه ای غیر ممکن خواهد بود. بنابراین لازم است تا اتحادیه اروپا خوانش جدیدی از تورکیه داشته باشد و نوع نوینی از روابط را طراحی کند. اگر ستراتژیهای اتحادیه اروپا اسیر سیاست بازیهای یونان و بخش روم نشین قبرس شود هرگز قادر به درک تورکیه نخواهد شد.