نظری به آجندای تورکیه وجهان جمعه 18حوت 1396 هجری شمسی

پاسخ اردوغان به خبرنگار الجزایری: اگر تورکیه، الجزایر را به عنوان مستعمره خود می دید، تو الان نه به زبان فرانسوی، بلکه به زبان ترکی سوال می پرسیدی.

دوستان عزیز در برنامه امرورز مطلبی را ارایه میداریم زیر عنوان "تفاوت بین سیاستهای تورکیه در کشورهای آفریقایی با ذهنیت استعماری غرب" به قلم  جان اجون محقق بنیاد تحقیقات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی تورکیه:

موضع تورکیه مبنی بر تابعیت از "سیاست خارجی چند بعدی" سبب شد تا تورکیه در قاره آفریقا دست به اقدامات و فعالیتهای جدیدی بزند. در چارچوب سیاست آفریقا، تورکیه چندین فعالیت بشردوستانه بسیار مهمی را به انجام رساند، روابط دیپلماتیک خود با این قاره را توسعه داده و منافع استراتژیک به دست آورد. عدم پیروی تورکیه از درک و نگرش "استعمارگونه" تورکیه و تاسیس روابطی مبتنی بر سود مشترک، از علل اصلی موفقیت تورکیه است. سفر رجب طیب اردوغان رئيس جمهور تورکیه به الجزایر، موریتانیا، سنیگال و مالی گامی بسیار مهم در گسترش همکاری های اقتصادی و استراتژیک بین تورکیه و کشورهای آفریقایی می باشد.

حجم تجارت تورکیه با آفریقا طی 15 سال با 6 برابر افزایش به 17.5 میلیارد دالر رسید. همچنین  میزان سرمایه گذاری مستقیم تورکیه در آفریقا در حالی که در سال 2003 به میزان 100 میلیون دالر بود، در سال 2017 بالغ بر 6.5 میلیارد دالر شد.  درچارچوب سفر اخیر رجب طیب اردوغان رئيس جمهور تورکیه به کشورهای آفریقایی چندین توافقنامه همکاری در زمینه های اقتصادی به امضا رسید. علاوه بر این، در توسعه حجم تجارت بین کشورها اهداف جدیدی مشخص شد. بطور مثال، در حالیکه حجم تجارت بین تورکیه و سنیگال هم اکنون 250 میلیون دالر است، در جهت افزایش آن به رقم 400 میلیون دالر تصمیمات جدیدی اتخاذ شد.

در مقابل برخورد استعمارگرانه یی غرب به آفریقا، سیاست تورکیه با کشورهای این قاره بر مبنای سیاست "برد برد" شکل گرفته است. به طور مثال در جریان سفر رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور تورکیه به الجزایر، یکی از منسوبین رسانه های الجزایر خطاب به اردوغان و با مورد نظر قراردادن امپراتوری عثمانی گفت: "آیا تورکیه، الجزایر را به عنوان مستعمره خود میدید؟" رییس جمهور نیز در پاسخ به این سوال اظهار داشت: "اگر اینگونه بود، تو الان این سوال را نه به زبان فرانسوی، بلکه به زبان ترکی از من می پرسیدی". این پاسخ در واقع نشانگر و خلاصه تمایز سیاست تورکیه در آفریقا از ذهنیت استعماری غرب است.

یکی دیگر از عوامل موثر در موفقیت بار سیاست تورکیه در قبال آفریقا، دیپلماسی یاری رسانی انسانی است. تورکیه با در نظر گرفتن اوسط درآمد ملی، بیشترین یاری های انسانی را در سطح جهان انجام می دهد. و این نیز نشانگر اهمیتی است که تورکیه درسیاست خارجی دارای برخورد انسانی است. تورکیه علاوه بر نقش فعالی در مبارزه با گرسنگی، قحطی و فقر دارد، به یاری آسیب دیدگان جنگ و بیماران نیز می شتابد.

امینه اردوغان همسر رجب طیب اردوغان رئیس جمهور تورکیه در رابطه با سیاست انسانی تورکیه میگوید: "شاید قحطی، تقدیر آفریقا باشد. ولی مردن بر اثر گرسنگی، یک تقدیر نیست. کشتار جمعی و یا نسل کشی تدریجی یک تقدیر نیست. باید علاوه بر تشویق نهادهای بین المللی برای ثبات سیاسی آفریقا، به ملت آفریقا نیز اعتماد بنفس را بیاموزیم."

لوی درستیزوالی عمومی اردوی تورکیه، وزارت اقتصاد، وزارت توسعه، وزارت آموزش ملی، اداره خزانه داری، اداره خانه سازی و مسکن، اداره مدیریت أمور اضطراری، اداره خوابگاه ها و أمور دانشجویی، هلال احمر تورکیه، اتحادیه ترک های مقیم خارج از کشور و بنیاد یونس امره، نقش بسیار مهمی در موفقیت سیاست تورکیه در قبال آفریقا داشته است. علاوه بر نهادها و سازمان های تورکیه که به پروژه های مختلفی در آفریقا تحقق بخشیده اند، نهادهای مدنی نیز پروژه های مثمر ثمری را اجرایی کرده اند. رابطه بین ملل تورکیه و کشورهای آفریقایی با گذشت هر روز عمیق تر میشود.

از سوی دیگر تورکیه نقش فعالی در بخش امور ساختمانی و راه سازی در آفریقا دارد. شرکت های تورکیه پروژه های ساختمانی مهمی در کشورهای آفریقایی اجرا می کنند. رجب طیب اردوغان رئیس جمهور تورکیه نیز در جریان سفر به آفریقا از ساختمان های در حال احداث از سوی شرکت های تورکیه دیدن کرد.

مورد دیگر در سیاست تورکیه در قبال آفریقا، مکاتب و نهادهای متعلق به سازمان تروریستی فتو می باشد. کشورتورکیه در نتیجه توسعه روابط با کشورهای آفریقایی، در تلاش تعطیلی مکاتب متعلق به فتو و واگذاری آنها به بنیاد معارف تورکیه می باشد. بنیاد معارف تورکیه در 88 مکتب ه در تونس، تانزانیا، سودان، سومالیا، سیرا لئیون،سائوتومه و پرنسیب، سنیگال، نیژر، موریتانیا، مالی، جمهوری کانگو، گینه، گامبیا، چاد و جیبوتی فعالیت دارد.

نویسنده: جان آجون محقق بنیاد تحقیقات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی