Türkiye-İraq әlaqәlәrindә yeni dövr

Türkiye-İraq arasındakı əlaqələrdə son dövrdə irəliləyiş əldə olunub. Xarici işlər naziri Hakan Fidan, milli müdafiə naziri Yaşar Gülər ​​və Milli Kəşfiyyat Təşkilatının rəhbəri İbrahim Kalın bu yaxınlarda İraqa səfər ediblər. Onlar sәfәr çәrçivәsindә həmkarları ilə görüşlər keçiriblər.

Toplantıdan sonra yayımlanan birgə bəyanatda prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğanın Ramazandan sonra İraqa səfər edəcəyi açıqlanıb.

Birgə bəyannamədə terrorla mübarizəyə diqqət yetirilib. Ancaq bu, yeganə detal deyil.

Ankara-Bağdad arasındakı əməkdaşlığın rəsmi statusla həyata keçirilməsi ilə bağlı konsensus əldə olunub.

Birgə bəyanatda bu vəziyyət belə ifadə olunub:“İki ölkə arasındakı münasibətlərin müxtəlif sahələrində  yaradılması və beləliklə, müntəzəm təmas mexanizmlərinin qurulması məqsədilə Anlaşma Memorandumu ilə bağlı işlərin intensivləşdirilməsi qərara alınıb.Türkiye Respublikası və İraq Respublikası bu sәnәd vasitәsilә iki ölkənin səlahiyyətlilərinin koordinasiyalı, nizamlı və nəticəyönümlü işləyəcəkləri barədə razılığa gəldilər. Bu çərçivədə yalnız terrorla mübarizə, ticarət, kənd təsərrüfatı, enerji, su, səhiyyə və nəqliyyat sahələrində fəaliyyət göstərəcək Birgə Daimi Komitələrin yaradılması qərara alınıb”.

''Gündəm enerji'' proqramının bu günkü hissəsində Türkiye-İraq əlaqələrinin enerji sahəsini ətraflı şəkildə qiymətləndirəcəyik. Biz yeni tərəfdaşlıq təşəbbüslərinin məzmununu daha yaxından nəzərdən keçirəcəyik.

İraq son dövrdə Türkiye ilə həyata keçirəcək “Fav Limanı’’ və ‘’İnkişaf yolu” layihəlәrinә böyük əhəmiyyət verir.

‘’İnkişaf yolu’’ layihəsi 1200 kilometr dəmir yolu və avtomobil yolunun tikintisini nəzərdə tutur. Beləliklə, Türkiyenin Fars körfəzindəki İsgəndərun limanı ilə Fav limanı həm dəmir yolu, həm də avtomobil yolu ilə bir-birinə bağlanacaq. Layihə Avropa İttifaqından tutmuş Körfəz regionu ölkələrinə qədər çox böyük bir bölgəni əhatə edəcək. Körfəz ölkələrindən,  eləcə də İraqdan qazın Avropaya nəqli daha az vaxt aparacaq və daha qənaətcil olacaq. Beləliklə, Türkiyenin “enerji mərkəzi” planına böyük töhfə verəcək.Türkiye İraqın enerji resursları ilə dünya bazarlarına çıxmasında daha fəal rol oynayacaq. '‘İnkişaf Yolu’’ layihəsi də Qırmızı dənizdə baş verən hadisələrdən və naviqasiya saylarının əhəmiyyətli dərəcədə azalmasından sonra Süveyş kanalının əsas rəqibi olacaq.

Prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğanın Bağdada səfəri ilə sözügedən layihə ilə bağlı mühüm addımların atılması planlaşdırılır.

İraqın sübut edilmiş neft ehtiyatlarının təxminən 145 milyard barel olduğu təxmin edilir.

Ölkə dünyadakı neft ehtiyatlarının təxminən 8 faizinə malikdir. İraq nefti istehsal dəyəri və keyfiyyətinə görə dünyada ən ucuz neftlərdən biridir.

Prezident Ərdoğanın səfəri zamanı keçən ilin aprelində axını dayanan İraq-Türkiye Xam Neft Kəmərinin yenidən işə düşəcəyi də gözlənilir.

Kərkük-Ceyhan neft kəmərinin illik nəql gücü 70 milyon bareldən çoxdur. Qarşıdakı dövrdə xəttin ötürmə qabiliyyəti də genişləndiriləcək.

Bildirilir ki, ‘’İnkişaf yolu’’ layihəsi ilə yanaşı, yeni enerji ötürücü xətlərin çəkilməsi də gündəmdədir.

Türkiye ilə İraq arasındakı ticarət həcmi ildə 25 milyard dollar civarındadır. Tərəflər arasında artan dialoqla həcmin daha da artırılması hədəflənir.